سیدامین آیت الهی موسوی
میلاد مهرابیان
بهرام یغمایی

چکیده   زمینه و هدف: خواص طبی سیر از عهد قدیم شناخته شده بوده است و حتی برخی از گونه های آن از قدیمی ترین گیاهانی هستند که توسط انسان کشت شده اند. در سه دهه اخیر، با انجام تحقیقات دقیق، خواص درمانی این ماده تایید شده است . با توجه به این که داروهای سنتتیک ضدقارچی در مواردی اثرات سمی زیادی دارند و به سبب تحمیل هزینه های زیاد، ضرورت تحقیق در مورد مواد جایگزین مانند داروهای گیاهی احساس می شود. این مطالعه با هدف: ۱- تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده آبی و متانولی سیر از رشد ( Minimum Inhibitory Concentration, MIC ) اسپوروتریکس شنکئی، کریپتوکوکوس نئوفورمنس و کاندیدا آلبیکانس و ۲- مقایسه اثر هر یک از آن ها با داروی ضدقارچی کتوکونازول (Ketoconazole) انجام شد.   مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، پودر خشک شده سیر تازه بودار به مدت ۴ روز در متانول ۸۰% خیسانده و سپس در دستگاه تقطیر در خلاء، تغلیظ گردید. سپس غلظتهای مختلف، از ۶۲۵/۰ تا ۲۰ میلی گرم در میلی لیتر تهیه شده و قارچ ها را به روش نشاکاری مورد بررسی قرار دادیم. از آزمون آماری ANOVA برای آنالیز داده ها استفاده گردید.   یافته ها: میزان تاثیر عصاره آبی گیاه سیر بودار بر قارچ اسپوروتریکس شنکئی در حداقل غلظت (۶۲۵/۰ میلی گرم در میلی لیتر) ۸% و در حداکثر غلظت (۲۰میلی گرم در میلی لیتر) ۱۰۰% بود. این اختلاف میانگین رشد عصاره متانولی با شاهد منفی ، در غلظت اول ۲۵% و در رقت ۱۰ میلی گرم در میلی لیتر به میزان ۱۰۰% می باشد. در محاسبات مشابه، تاثیر عصاره آبی سیر بودار در غلظت ۶۲۵/۰ میلی گرم در میلی لیتر بر رشد کاندیدا آلبیکانس برابر ۱۷% بوده و MIC آن نیز ۱۰ میلی گرم در میلی لیتر بود. اثرات هر دو عصاره سیر بودار بر قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمنس چشم گیر می باشد، به نحوی که به جز کمترین رقت عصاره آبی سیر در بقیه موارد ۱۰۰% از رشد قارچ جلوگیری کرده است و MIC در این مورد ۲۵/۱ میلی گرم در میلی لیتر می باشد. در مورد عصاره متانولی حتی در کمترین غلظت نیز هیچ گونه رشدی مشاهده نشد.   نتیجه گیری: اثر ممانعت کنندگی عصاره گیاه سیر بر رشد سوش های قارچی، مشابه و یا بیش از داروی کتوکونازول می باشد. بدین سبب و به دلیل اثرات جانبی و نتایج سو مصرف برخی داروهای سنتتیک، نیاز به استفاده از داروهای گیاهی ضروری به نظر می رسد.   واژه های کلیدی: سیر، اسپوروتریکس شنکئی، کاندیدا آلبیکانس، کریپتوکوکوس نئوفورمنس

Allium sativum, Sporothrix schenckii, Candida albicans, Cryptococcus neoformans, سیر، اسپوروتریکس شنکئی، کاندیدا آلبیکانس، کریپتوکوکوس نئوفورمنس