مهشید حسین زاده
ایران پورابولی
مهدی عباس نژاد

چکیده   زمینه و هدف: یادگیری، توانایی تغییر رفتار بر اساس تجربه و حافظه، توانایی به یاد آوردن وقایع گذشته به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه است. یادگیری و حافظه از عملکردهای پیچیده مغزی محسوب می شوند که نواحی متعددی را در سیستم عصبی مرکزی درگیر می کنند. ایجاد تغییرات مورفولوژیکی سیناپسی پایدار خصوصا در هیپوکمپ، اساس یادگیری و حافظه می باشد که عوامل مختلفی می توانند این روند را متاثر نمایند. در این مطالعه اثر مورفین در ناحیه CA۳ هیپوکمپ بر یادگیری و حافظه فضایی موش های صحرایی نر بررسی شد.   مواد و روش ها: در ابن مطالعه تجربی تعداد ۴۸ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار بررسی شدند. نمونه ها پس از بیهوشی عمیق در دستگاه استرئوتاکسی قرار گرفتند و کانول گذاری دو طرفه در ناحیه CA۳ هیپوکمپ انجام شد. حیوانات پس از طی یک هفته دوره بهبودی، به شش گروه تقسیم شدند. گروه ها شامل: گروه کنترل (فقط کانول گذاری شده)، گروه شاهد (دریافت کننده سرم فیزیولوژیک) و چهار گروه دیگر بودند که به ترتیب مورفین را با مقادیر ۱، ۵، ۱۰ و ۲۵ میلی گرم به ازای هر موش و با حجم ۱ میکرولیتر از طریق کانول ها به مدت ۵ روز و هر روز ۳۰ دقیقه قبل از ارزیابی یادگیری و حافظه فضایی آن ها با ماز آبی موریس دریافت کردند.   یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که مورفین با مقادیر ۵، ۱۰ و ۲۵ میلی گرم منجر به تاخیر زمانی و مکانی در رسیدن به سکو در چهار روز شد. مورفین در تمام مقادیر باعث طی کردن مدت زمان و مسافت کمتری در ربع هدف در روز پنجم گردید.   نتیجه گیری: تزریق مورفین در ناحیه CA۳ هیپوکمپ باعث اختلال در یادگیری و حافظه فضایی می شود. واژه های کلیدی : یادگیری، حافظه فضایی، مورفین، هیپوکمپ، ماز آبی موریس

Learning , Spatial memory, Morphine, Hippocampus, Morris Water Maze, یادگیری، حافظه فضایی، مورفین، هیپوکمپ، ماز آبی موریس