ایرج رسولی
سید لطیف موسوی گرگری
رحیم سروری زنجانی
شکیبا درویش علیپور آستانه

زمینه و هدف: آنزیم آلفا آمیلازهای مقاوم به دما کاربردهای تجاری وسیعی در فرآوری نشاسته، تخمیر و تهیه محصولات کربوهیدراتی دارد و جایگزین هیدرولیز شیمیایی نشاسته در فرآوری صنعتی شده است. هدف خصوصیات سویه بومی گونه باسیلوس مولد آنزیم آلفا آمیلاز مقاوم به دما بوده است. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی باسیلوس جدا شده با نام B.licheniformis  shahed-۰۷ با استفاده از روش های بیوشیمیایی شناسایی شد. این باسیلوس در محیط مایع برای تولید آلفا آمیلاز کشت داده شد. محیط های تولید آنزیم با استفاده از منابع مختلف کربنی و نیتروژنی ارزیابی و محیط مناسب فرموله گردید. پایداری آنزیم تولیدی، پس از تخلیص نسبی آن، در برابر تغییرات دما، pH، فلزات یونی و عوامل کلاته کننده ارزیابی شد. یافته ها: حداکثر میزان آنزیم، در دمای ۵۰ درجه سانتی گراد و ۷= pH در طی ۲۶ ساعت تولید شد. با افزودن ۵/۰% تریپتوفن به محیط کشت، میزان تولید آنزیم تا ۲۰۲% افزایش یافت در حالی که ۵/۰% پپتون و لیزین به شدت موجب افت تولید شد. در مقایسه با آنزیم ناخالص، خلوص آنزیم نیمه تخلیص شده ۷۷/۳ برابر و فعالیت آنزیمی آن ۶۴/۳۲ برابر بود. این آنزیم در ژل الکترفورز SDS (Sodium Dodecyl Sulfate) با ۲/۰% نشاسته تک باند با وزن مولکولی ۶۰۰۰۰ دالتون فعالیت آمیلولیتیکی نشان داد. فعالیت مطلوب آنزیم در ۷۰ درجه سانتی گراد و ۵/۷=pH بود، این آنزیم هم چنین در دامنه pH بین ۶ تا ۷ به مدت ۲۴ ساعت پایداری داشت. یون جیوه به طور کلی بازدارنده فعالیت آنزیم بوده و یون های منگنز، آهن، کبالت و کلسیم سبب افزایش فعالیت آن شدند. نتیجه گیری: سویه B.licheniformis Shahed-۰۷ سطح مطلوبی از آلفا آمیلاز مقاوم به دما، متناسب با ویژگی های مورد نیاز فرآوری نشاسته و صنایع غذایی تولید می کند. فرآیند تولید، بعد از بهینه سازی، می تواند در سطح تجاری مطرح شود. واژه های کلیدی: باسیلوس لیکنی فرمیس، آلفا آمیلاز، بهینه سازی، محیط تولید

Bacillus licheniformis, α-Amylase, Optimization, Production Medium, باسیلوس لیکنی فرمیس, آلفا آمیلاز, بهینه سازی, محیط تولید