محمد ملکوتیان
محمد مبینی لطف آباد

زمینه و هدف: دفع کنترل نشده مواد زائد صنعتی و خطرناک، می تواند مشکلات غیر قابل برگشت زیست محیطی را به دلیل آلودگی خاک، آب زیرزمینی و آب سطحی ایجاد نماید . این مطالعه به منظور اجتناب از این پیشآمد از طریق ارزیابی عناصر موظف در سیستم مدیریت پسماندهای صنعتی در کارخانه های فعال شهر رفسنجان انجام شد .   مواد و روش ها : این مطالعه مقطعی در فاصله زمانی اسفند ۱۳۹۰ لغایت خرداد ۱۳۹۱ انجام گردید. تعداد ۳۸ کارخانه صنعتی فعال در شهر رفسنجان بررسی شدند. اطلاعات لازم با استفاده از چک لیست، مصاحبه حضوری و اندازه گیری های میدانی از کارخانه های صنعتی جمع آوری گردید. اندازه گیری های میدانی جهت تعیین درصد اجزای تشکیل دهنده پسماند های هر واحد صنعتی با استفاده از یک بشکه ۵/۰ مترمکعبی و با تناوب نمونه برداری در اواسط هر ماه یک نمونه و جمعا تعداد ۱۵۲ نمونه برداشت و آنالیز گردید .   یافته ها : میانگین وزن کل پسماند تولیدی در صنایع شهر رفسنجان ۱۳/۱۱۸ ± ۵۸۵۹ کیلوگرم در روز به دست آمد . زائدات خطرناک ۶۳/۱۸% کل پسماند تولیدی را در بر می گرفت که ۴۲% آن ها قابل اشتعال، ۲۹% سمی، ۲۱% خورنده، ۵% میل ترکیبی و ۳% آنها قابلیت انفجار داشتند . تنها در ۲۴/۵ % صنایع کمینه سازی زائدات با اصلاح فرآیند انجام می شد .   نتیجه گیری : مدیریت پسماند های خطرناک در واحدهای صنعتی شهر رفسنجان به علت دفع نامناسب زائدات، ناکارآمد می باشد . بنابراین، ابتدا اجرای برنامه آموزش کارکنان و مدیران و برنامه جامع شناسایی پسماندهای خطرناک در واحدهای صنعتی شهر رفسنجان و نهایتا اتخاذ تدابیر کنترلی کار آمد ضروری می باشد .   واژه های کلیدی : مدیریت پسماندهای صنعتی، عناصر موظف، زائدات خطرناک، صنایع رفسنجان

Industrial Solid Waste Management, Functional Elements, Hazardous Waste, Rafsanjan Industries, مدیریت پسماندهای صنعتی، عناصر موظف، زائدات خطرناک، صنایع رفسنجان