اکبر عطادخت - University of Mohaghegh Ardabili
عیسی محمدی - Islamic Azad University of Ardabil

gte vml ۱]> چکیده زمینه و هدف: مداخلات مبتنی بر ورزش به عنوان یک روش درمان غیردارویی اثربخش، هم در زمینه پیشگیری و هم در درمان مشکلات خواب افراد سالم و جمعیت های بالینی مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی تمرینات ورزشی هوازی در ارتقاء کیفیت خواب بیماران روانی مزمن بستری در مرکز توانبخشی دارالشفاء اردبیل بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی است. نمونه ها شامل ۲۲ نفر از بیماران روانی مزمن بستری در مرکز توانبخشی دارالشفاء اردبیل بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. گروه آزمایش به مدت ۱۰ جلسه ۴۵ دقیقه ای در تمرینات ورزشی هوازی شرکت داده شد ولی گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای را دریافت نکردند. برای جمع آوری داده ها از شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) استفاده شده و داده ها با آزمون های آماری مجذور کای و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد بعد از کنترل اثر پیش آزمون، میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایش در مولفه های کیفیت خواب ذهنی (۳۶/۰)، تاخیر در خواب (۷۳/۰)، مدت خواب (۰۹/۰)، استفاده از داروهای خواب آور (۸۹/۰)، بدکارکردی روزانه (۰۹/۰) و کیفیت کلی خواب کمتر از میانگین نمرات پس آزمون گروه کنترل است (۰۵/۰p<) و ۷۵-۱۹% واریانس این نمرات وابسته به دریافت یا عدم دریافت مداخله توسط بیماران می باشد. نتیجه گیری: تمرینات ورزشی هوازی در برنامه روزانه بیماران روانی بستری در مراکز، می تواند موجبات ارتقاء کیفیت خواب آنها را فراهم و از بسیاری از مشکلات مرتبط و ثانوی خواب پیشگیری نماید. واژ ه های کلیدی: کیفیت خواب، ورزش هوازی، بیماران روانی مزمن، مراکز توانبخشی

Quality of sleep, Aerobic exercise, Chronic psychiatric patients, Rehabilitation centres, کیفیت خواب, ورزش هوازی, بیماران روانی مزمن, مراکز توانبخشی