مهدی حدادی - نویسنده مسئول، استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران

بیش از یک قرن است که دولت ها در جهت رسیدن به اهداف مشخص و همکاری بین المللی اقدام به انعقاد توافق های غیر حقوقی(نزاکتی) می نمایند. دولت ها در این توافق ها به دنبال تعهدات حقوقی نیستند، اما در عین حال مایلند در چارچوب آن ها تعهدات سیاسی یا اخلاقی را بپذیرند و با طرف های خود همکاری کنند. عامل تعیین کننده در ارزیابی اینکه سندی توافق حقوقی است یا نزاکتی، قصد طرف ها مبنی بر ایجاد حقوق و تعهدات حقوقی میان خود است. چنین قصدی از طریق تفسیر متن، اوضاع و احوال زمان انعقاد و بررسی سایر نشانه ها کشف می شود. اگرچه انعقاد توافق های نزاکتی در حقوق بین الملل ممنوع نیست، لیکن به دلیل ماهیت غیر حقوقی، مقررات بین المللی به ویژه حقوق معاهدات بر آن ها اعمال نمی شود. البته استفاده از برخی مقررات حقوق معاهدات از سوی طرف های توافق یا نهادهای ثالث تا جایی که با ماهیت غیر حقوقی و غیر الزامی آن ها مغایرت نداشته باشد امکان پذیر است.

معاهده, توافق بین المللی, موافقت نامه نزاکتی, حقوق معاهدات, نظام حقوق بین الملل