امیرحسین رنجبریان - نویسنده مسئول، استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
حسن کمالی نژاد - کارشناس ارشد حفوق بین الملل از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نظام حقوقی منع گسترش سلاحهای هستهای، در قبال تعهد دولتهای عضو به همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی، تعهد آژانس به تضمین حفاظت کامل از اطلاعات هستهای را مقرر میکند. اجرای تعهدات دوجانبه لازم میدارد که هریک از طرفین به تعهداتش پایبند باشد. اما اشتیاق آژانس، بیشتر به تدوین تعهدات جدید، دریافت اطلاعات بیشتر و اعمال نظارت گستردهتر بر برنامه هستهای ایران بوده است تا توجه به حق ایران به محفوظماندن اطلاعات هستهایاش. بدین سبب، در سالهای اخیر، اجرای تعهد مذکور با چالشهای گوناگون همراه بوده و ب هرغم برخی پیشرفتها، نگرانی ایران از اجرای مقتضی تعهد آژانس رفع نشده است. کوتاهی یا نقض تعهد آژانس در حفاظت از اطلاعات محرمانه، علاوهبر آنکه به اعتبار سازوکار راستیآزمایی منع گسترش سلاحهای هستهای، خدشه وارد میکند، زمینه پیدایش مسئولیت بینالمللی آن و همچنین حق ایران به اتخاذ تدابیر حمایتی را فراهم میکند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی, شورای امنیت, نظام منع گسترش سلاحهای هسته ای, تعهد به حفاظت از اطلاعات هسته ای, اطلاعات محرمانه هسته ای ایران, مسئولیت بین المللی