الهام امین زاده - دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
یونس علاقه بند حسینی - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه تهران

حقوق بین الملل فضا به عنوان جدیدترین شاخه حقوق بین الملل، مفاهیم جدیدی مرتبط با حاکمیت به لحاظ متفاوت بودن عرصه فضا با هوا و زمین ارائه می دهد. از آغازین روزهای فعالیت بشر در فضای ماورای جو، اصل آزادی کاوش و بهره برداری از فضای ماورای جو در کنار اصل منع تملک اجرام آسمانی بر فعالیت های فضایی دولت ها حاکم بوده است. اما در نبود امکان اعمال حاکمیت در معنای سنتی خود در فضای ماورای جو، دولت ها چگونه می توانند بر فعالیت های تابعان خود در فضای ماورای جو نظارت داشته باشند و بر اموال، تاسیسات و تجهیزات خود در فضای ماورای جو اعمال صلاحیت کنند؟ از سوی دیگر در حقوق فضا، ارتباط میان حاکمیت و مالکیت چگونه قابل تبیین است؟ پاسخ به این پرسش ها موضوع مقاله پیش روست.

حاکمیت, صلاحیت انحصاری, حقوق هوا, حقوق فضای ماورای جو, معاهده فضای ماورای جو