شهرام زرنشان - استادیار دانشگاه بوعلی سینا، همدان

به مانند قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد و دیگر نهاد های بین المللی که می توانند مبین رویه دولت ها و اعتقاد حقوقی آنان در خصوص موضوعات مطروح باشند، اعمال شورای امنیت نیز می تواند به همین نحو نقش آفرین باشد؛ امری که به زعم برخی، ظاهرا در گزارش های گزارشگر ویژه کمیسیون حقوق بین الملل، پروفسور مایکل وود در رابطه با شکل گیری و شناسایی حقوق بین الملل عرفی، مغفول مانده است. باید توجه داشت در عرصه موضوع شکل گیری حقوق بین الملل عرفی، از دو جهت به عملکرد سازمان های بین المللی توجه می شود و از این حیث، تفاوتی میان ارگان های دولت محور سازمان وجود ندارد. از یک سو سازمان های بین المللی یکی از تابعان فعال حقوق بین الملل محسوب می شوند و اعمالشان در روند ساخت و پرداخت عرف در کنار رویه دولت ها مورد توجه قرار می گیرد و از سوی دیگر، برخورداری سازمان های بین المللی از شخصیت حقوقی جدا از اعضا، منافاتی با احراز رویه مستقل کشورهای عضو نخواهد داشت. بدین ترتیب از نقطه نظر ملاحظه اخیر، قطعنامه های سازمان های بین المللی، ظرفیتی مناسب به منظور ارزیابی رویکرد دولت ها در موضوعات مورد بحث دارد و مبین و منعکس کننده اعتقاد حقوقی آن هاست. در این بین، اقدامات شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز به عنوان مهم ترین ارگان اجرایی دولت محور سازمان ملل متحد، بدون تردید، عمل سازمان محسوب می شود و می تواند در فرایند شکل گیری حقوق بین الملل عرفی نقش آفرینی کند.

حقوق بین الملل عرفی, شورای امنیت, سازمان های بین المللی, مجمع عمومی سازمان ملل متحد, اعتقاد حقوقی