حمیدرضا بذر افشان
محمد علی رمضانی
عارف صالحی
احمد شیرافکن
سکینه محمدیان
مهران فرج اللهی
فربد رئیس زاده
فریدون عزیزی

عوامل خطر ساز بیماری های عروقی کرونر مانند افزایش فشار خون و افزایش چربی خون در مبتلایان به دیابت قندی شایع تر از افراد طبیعی است. علاوه بر این شواهدی از اختلال عملکرد تیرویید به صورت افزایش سطح سرمی هورمون محرک تیرویید (TSH) و کاهش هورمون های تیرویید T۳ در مبتلایان به دیابت نوع ۲ به دست آمده است. این بررسی با ۲۱۰ بیمار دیابتی سرپایی درکلینیک دیابت مرکز آموزشی درمانی ۵ آذر گرگان انجام شد. پس از اخذ شرح حال و اندازه گیری فشار خون، قد و وزن، مقادیر آزمایشگاهی کلسترول تام، تری گلیسرید، قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱c) و هورمن های تیرویید شامل T۳ – T۴ و TSH اندازه گیری شد. بیماران بسته به میزان HbA۱c به دو گروه دارای کنترل مناسب دیابت (HbA۱c)و کنترل نامناسب (HbA۱c≥۸) تقسیم شدندو یافته های مربوط به آنها با هم مقایسه شد. نمایه توده بدن (BMI) در افراد مورد بررسی kg/m۲۲۸±۵.۹بود و در ۳۵ درصد افراد، چاقی به صورت BMI بالای ۳۰ دیده شد. در ۶۵ درصد افراد مورد بررسی، افزایش چربی خون، و در ۳۸ درصد موارد، افزایش فشار خون دیده شد. در ۳۰ درصد موارد نیز گواتر مشاهده شد. کم کاری تیرویید تحت بالینی در ۱۳ درصد، کم کاری تیرویید بالینی در ۴ درصد و پرکار تیرویید بالینی ۰.۵ در صد از بیماریان دیده شد. از مجموع ۲۷ بیمار مبتلا به کم کاری تیرویید، در ۲۴ نفر سطح HbA۱c بالای ۸ بود. میانیگین HbA۱c در این افراد ۲.۵± ۱۱و در گروه دیابتی بدون کم کاری تیرویید ۲.۴± ۹ بود. P<۰.۰۱) ،۰.۲ r =)، HbA۱c و P<۰.۰۵) ،۰.۳ r =) رابطه معنی دار داشت. همبستگی معنی داری بین TSH و HbA۱c P<۰.۰۱) ،۰.۲ r =)، HbA۱c و نمایه توده بدنP<۰.۰۵) ،۰.۱۵ r =)، نمایه توده بدن TSH P<۰.۰۵) ،۰.۱۴ r =) دیده شد. در این بررسی، علاوه بر افزایش بروز عوامل خطر ساز بیماری عروق کرونر، بین گواتر و اختلال عملکرد تیرویید و کنترل سوخت و ساز (متابولیک) دیابت رابطه معنی دار دیده شد. توصیه می شود تشخیص اختلال عملکرد تیرویید در بیماران دیابتی پس از تثبیت وضعیت سوخت و ساز صورت گیرد.

Diabetes mellitus, Hypothyroidism, Thyroid dysfunction, Glycosylated hemoglobin, دیابت ملیتوس, کم کاری تیرویید, اختلال عملکرد تیرویید, هموگلوبین گلیکوزیله