معصومه ذبیحی - استادیار گروه ادیان و عرفان واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران
جمشید جلالی شیجانی - دانشیار گروه ادیان و عرفان واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران
زینب سلیمانی برچلویی - دانشجوی دکتری عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی (ره)،واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

فیض کاشانی(۱۰۰۷- ۱۰۹۰ه ق)که نام کاملش محمد بن مرتضی معروف به ملا محسن فیض کاشانی و تخلص ایشان فیض است.از عارفان و شاعران قرن یازدهم و از مروجان آثار و اندیشه های ملاصدرا در شیراز وکاشان محسوب می شود.از فیض کاشانی آثار مهمی نظیر الحقایق فی محاسن الاخلاق،ضیاء القب،الفت نامه،زادالسالک،شرح الصدر و .. باقی مانده است.به نظر می رسد مبانی فکری فیض شاگرد برجسته ملاصدرابرخواسته از تفکرات صدرایی است که این ساختار فکری در کتاب الحقایق خود را نشان داده است ودر خصوص اخلاق می گوید:اگر صورت نهفته در نفس به گونه ای باشد که کردار و افعال زیبا و ستوده صادر شود اخلاق نیکو واگر صورت افعال صادر شده از آن صورت زشت باشد اخلاق بد نامیده می شود.فیض در رساله ای به نام ضیاء القلب نفس انسان را به شهرری تشبیه می کند که حاکمان مختلفی می خواهند بر آن تسلط یابندعقل،شرح،عادت،عرف و طبع از این حاکمان محسوب می شوند. وی خصوصیت و نحوه عمل هر یک از این امور را آموزش می دهد. در پایان این مقاله نشان می دهد مبانی و ساختار فکری فیض کاشانی چگونه با شناخت کامل از خصوصیات اخلاقی، راهکارهای کسب اخلاق نیکو رامعرفی می کند

فیض کاشانی،الحقایق فی محاسن الاخلاق،ضیاءالقلب