آنادردی کریمی - مترجم و پژوهشگر فرهنگ و ادبیات ترکمن

بخش عمده ای از باورهای اقوام جهان با طبیعت گره خورده و از میان تمامی گونه های طبیعی چون جانوران از خود رفتارهای مختلف و متفاوتی بروز می دهند، باورهای مرتبط با آنان نیز بیشتر و گسترده تر است. اقوام ترکمن ساکن در سراسر نقاط جهان نیز به دلیل سبک زندگی ایلیاتی آنان، که تا یک سده ی گذشته بسیار پررنگ بود، با عموم جانورانی که در محل زندگی خود و یا در مسیرهای کوچ خود می دیدند، ارتباط تنگاتنگی داشته اند. لذا هریک از انواع جانوران اعم از حیوانات دست آموز و اهلی تا پرندگان و درنگان و خزندگان و حشرات و آبزیان و ... هرکدام نزد قوم ترکمن جایگاهی (مثبت یا منفی) داشته و در زندگی روزمره و آداب و عادات و رفتار فردی و اجتماعی آنان تاثیرگذار بوده اند. در این مقاله به معرفی باورهای ترکمن های ساکن سرزمین گرگان و استرآباد (استان گلستان کنونی) پرداخته شده و صرف نظر از تایید یا رد این باورها، آنچه مدنظر است صرفا ثبت و ضبط این باورها است که با تغییر سبک زندگی رو به خاموشی و فراموشی رفته و فراموش شدن آنها، در آینده بازخوانی بسیاری از متون ادبیات ترکمن، تحلیل و ریشه یابی نمادها و نقوش و اصطلاحات و ضرب المثلهای قوم ترکمن را دچار اشکال خواهد نمود.

باورهای عامه، جانوران، سرزمین گرگان، قوم ترکمن