آمنه قهرمانی - گروه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد ، ایران
ابراهیم گنجی مقدم - گروه تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
علی مرجانی - گروه کشاورزی، دانشگاه آزاداسلامی واحد بجنورد، خراسان شمالی، ایران

پژوهش حاضر به ­منظور ارزیابی صفات مورفولوژیک و پومولوژیک ۲۱ رقم/ژنوتیپ هلو تحت شرایط اقلیمی مشهد، طی دو سال (۱۳۹۸-۱۳۹۶)، به­صورت طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. نتایج حاکی از تفاوت معنی­دار ارقام و ژنوتیپ­ها از نظر صفات مورفولوژیک، پومولوژیک و کیفی بود. نتایج نشان داد ‘Early-Red’ و ‘Vizivo’ از زودگل­ترین ارقام با طول دوره گلدهی بالا (۲۰ روز) بودند. همچنین ‘Baby Gold-۵’ و ‘PMsh-۵’ زودرس­ترین و ‘PMsh-۲’ و ‘PMsh-۴’ دیررس­ترین بودند. ‘Dixie Red’ و ‘PMsh-۵’ به­ترتیب با ۸۵/۱ و ۷۷/۱ مترمکعب بیشترین حجم تاج درخت را داشتند. از نظر وزن میوه، ‘J.H.Hale’ با ۹۲/۱۴۸ گرم دارای بالاترین میانگین بود، در مقابل، ‘Apago’، ‘Early-Red’ و ‘PMsh-۵’ کمترین وزن میوه را داشتند. ارقام و ژنوتیپ­های ‘PMsh-۱’، ‘Vizivo’، ‘PMsh-۶’ و ‘Sorkho-Sefid Mashhad’ دارای بالاترین میانگین طول، عرض و شکل میوه بودند و در گروه مشترک آماری با رقم ‘J.H.Hale’ قرار گرفتند. رقم ‘Sorkho-Sefid Mashhad’ در مقایسه با شاهد (‘J.H.Hale’) ۱/۵۹ درصد کارایی عملکرد بالاتری داشت. بیشترین کارایی عملکرد مربوط به ‘Baby Gold-۵’، ‘PMsh-۳’، ‘Suncrest’ و ‘PMsh-۸’ بود. کمترین اسیدیته در ‘Apago’، ‘Shasta’ و ‘PMsh-۸’ به­دست آمد. ‘Sorkho-Sefid Mashhad’ ۶۸/۳ درصد محتوای TSS بالاتری از رقم شاهد (‘J.H.Hale’) داشت. ‘Apago’، ‘PMsh-۱’، ‘Shasta’ و ‘Sorkho-Sefid Mashhad’ در مقایسه با رقم ‘J.H. Hale’ به ترتیب ۱۷/۱۶، ۲۵/۲۷، ۲۹/۲۶ و ۶۷/۲۶ درصد شاخص طعم بالاتری داشتند. به طور کلی، براساس صفات مورد مطالعه، ‘Sorkho-Sefid Mashhad’، ‘Vizivo’، ‘PMsh-۱’ و ‘PMsh-۶’ به عنوان ارقام و ژنوتیپ­های امیدبخش برای منطقه اقلیمی مشهد قابل توصیه می­باشد.

سفتی بافت میوه, شاخص طعم, صفات پومولوژیک, کارایی عملکرد