مریم اکبری - دانشگاه ازاد سنندج
میلاد حیدریان
سهیل مظفری

مقدمه: خودآموزی کلامی یکی از روش های درمان و توانبخشی برای اختلالات گوناگون عصب- تحولی است. این روش نشات گرفته از رویکرد ویگوتسکی و لوریا است که توسط مایکنبام و همکارانش (۱۹۸۶) به عنوان یکی از روش های درمانی پراثر تدوین و معرفی گردید. هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی خودآموزی کلامی بر شایستگی اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان دارای اختلال یادگیری سطح شهرستان سنندج می باشد. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر دارای اختلال یادگیری از نوع خواندن، نوشتن و ریاضی در مدارس ابتدایی سطح شهر سنندج در پایه های چهارم، پنجم و ششم بود که ۲۰ نفر از این دانش آموزان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در گروه نمونه پژوهش مورد مطالعه جای داده شدند؛ که در مرحله بعدی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی این ۲۰ نفر به دو گروه ۱۰ نفر آزمایش و کنترل تقسیم شدند. طرح این پژوهش توصیفی از نوع کاربردی می باشد و شیوه انجام طرح به شکل نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و گروه کنترل است.  پرسشنامه شایستگی اجتماعی فلنر و همکاران (۱۹۹۰)، و عزت نفس روزنبرگ (۱۹۷۹) در پیش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت. برنامه آموزشی خودآموزی کلامی به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد و نتایج با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغییره (MANCOVA) در SPSS ۲۲ مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که خودآموزی کلامی بر شایستگی اجتماعی تاثیر معنادار نداشته و تغییرات محسوس و معناداری ایجاد نکرد اما بر عزت نفس این کودکان موثر بوده و تغییرات معناداری را ایجاد کرده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی خودآموزی کلامی بر عزت نفس کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه و ایجاد تغییرات معنادار بر آن می توان از این روش درمانی برای بهبود عزت نفس این کودکان در کنار سایر مداخلات آموزشی و توانبخشی استفاده کرد اما با توجه به عدم اثرگذاری این روش درمانی بر شایستگی اجتماعی، پیشنهاد می شود اثربخشی درمان مذکور را در شرایط و با گروه نمونه متفاوتی انجام داد.

Keywords: verbal self-instruction, specific learning disorder, social competence, self-esteem, students, واژه گان کلیدی: اختلال یادگیری ویژه, خودآموزی کلامی, شایستگی اجتماعی, عزت نفس, دانش آموزان