آذر درویش پور - PhD Candidate, Faculty of of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran . )Corresponding author) Tel:+۹۸۹۱۱۱۴۳۴۰۶۵
فروغ رفیعی
سودابه جولایی
محمد علی چراغی

زمینه و هدف: مفهوم مراقبت دارویی با تعاریف متعدد در ادبیات علوم مختلف مراقبت سلامت از جمله داروشناسی و دارودرمانی مطرح شده است ولی در متون پرستاری این مفهوم مصطلح نبوده و به کار گرفته نمی شود . لذا این پژوهش به منظور تحلیل مفهوم مراقبت دارویی در جهت روشن شدن هرچه بیشتر این مفهوم در پرستاری با شناسایی محدوده های مورد توافق آن در دو دیسیپلین پرستاری و داروسازی و تعیین ویژگی ها، پیشایندها و پیامدهای آن صورت گرفته است.   روش بررسی : در این مطالعه از رویکرد تکاملی تحلیل مفهوم راجرز استفاده شده است . منابع تحلیل، پایگاههای اطلاعاتی sciencedirect ، springer و Google scholar بودند. معیارهای اصلی جهت ورود، متون منتشر شده به زبان انگلیسی در محدوده سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۱ میلادی بود. جهت جستجو از کلید واژه های Pharmaceutical Care و Pharmaceutical service در «عنوان» متون استفاده گردید. در مجموع از ۹۳۲ مورد متن، ۱۹۷ مورد، که مشتمل بر واژه ی اصلی مطالعه بودند انتخاب و سپس ۲۰ درصد آنها یعنی ۴۰ مورد متن مورد بررسی قرار گرفتند.   یافته ها : در این مطالعه، ویژگی های مفهوم مراقبت دارویی در دو بعد مهارت تخصصی (با ۵ ویژگی مشتمل بر شناسایی مشکلات دارویی، حل مسائل دارویی، معالجه و ارائه مراقبت تسکینی، مشاهده مستمر نتایج کوتاه مدت درمان و بررسی نسخه) و مهارت ارتباطی (با ۴ ویژگی: مشاوره با بیمار، تعهد عاطفی نسبت به رفاه بیماران، همکاری با تیم مراقبت سلامتی با یکدیگر و توجه به وضعیت پزشکی بیمار) شناسایی شد. پیشایندها شامل عوامل حرفه ای و سازمانی بوده و پیامدهای مفهوم مشتمل بر چهار پیامد (درمانی، اقتصادی، اطلاعاتی و کیفی) بودند.   نتیجه گیری کلی : یافته های این مطالعه نشان می دهد که مراقبت دارویی جنبه ای مهم از عملکرد بالینی و مراقبتی پرستاری است که اگر چه بطور مجزا مورد توجه قرار نمی گیرد ولی بعنوان جزئی از مراقبت کلی بیمار مطرح و مورد کاربرد است.

Pharmaceutical care, Concept analysis, Rodgers\' evolutionary method, مراقبت دارویی، تحلیل مفهوم، روش تکاملی راجرز