سیدمحمد ویسیان - مرکز ملی فرش ایران، تهران
ابراهیم عزیزی هریس
فرزانه ملکان - مرکز آموزش علمی کاربردی صنایع دستی، تهران

جاذبه های زیادی جهت انتخاب فرش دستباف ایرانی وجود دارد، یکی از این جاذبه ها استفاده از رنگزاهای طبیعی مورد استفاده در فرش دستباف ایرانی است. در این تحقیق از پوست درخت کاج به عنوان رنگزای طبیعی جهت رنگرزی نخ پشم و از دندانه های معدنی زاج سفید، کلرید قلع، سولفات آهنІІ)سولفات مس و دی کرومات پتاسیم با سه روش مختلف دندانه دادنهمراه با اسیدهای استیک و اگزالیک که همگی از نوعMerck انتخاب شده اند استفاده گردید. در ادامه نمونه ها توسط روش رمقکشی مورد عملیات رنگرزی قرار گرفتند و سپس نمونه ها تحت سیستمCIE(L*a*b* قرار گرفته که نتایج نشان دهنده بالا بودن میزان روشنایی در روش دندانه همزمان م یباشد، قرمزترین و زردترین نمونه توسط کلرید قلع و کمترین میزان قرمزی و زردی توسط سولفات آهنІІ)به دست آمده است. به کارگیری دندانه های زاج سفید، کلرید قلع و سولفات آهنІІ)همراه با اسید اگزالیک در کاهش میزان روشنایی تاثیر دارد. در عین حال، میزان روشنایی هنگام استفاده از اسید استیک همراه با دندانه هایسولفات مس و دی کرومات پتاسیم افزایش یافته است. ثبات های شستشویی به دست آمده مناسب و در حد عالی است، اما ثبات های نوری به غیر از دندانه کلرید قلع در حد استاندارد می باشد

پشم، کاج، رنگرزی، ثبات شستشویی، ثبات نوری