سید علی مظهری - دانشگاه پیام نور

در این پژوهش، ترکیب کلینوپیروکسن در دو نوع گابروی قلیایی و آهکی-قلیایی در توده پیرانشهر مورد بررسی شده است. گستره تغییرات اکسیدهای اصلی در کلینوپیروکسن­های هر دو نوع گابرو مشابه است و همه آنها در رده دیوپسید- اوژیت رده­بندی می­شوند، اما ترکیب عناصر کمیاب در این دو گروه بسیار متفاوت است. کلینوپیروکسن در گابروهای قلیایی غنی از عناصر با شدت میدان یونی بالا (HFSE) و عناصر خاکی نادر (ppm ۶۴- ۳۴ = ΣREE) بوده و نسبت ۸۷Sr/۸۶Sr در آن پایین است. از سوی دیگر، کلینوپیروکسن­های نمونه­های آهکی-قلیایی غنی از Sr، Rb و Ba و فقیر از عناصر HFSE و عناصر خاکی نادر (ppm ۱/۲۶ - ۴/۹ = ΣREE) با نسبت­های بالاتر ۸۷Sr/۸۶Sr هستند. محاسبه مذاب در حال تعادل با ترکیب عناصر کمیاب کلینوپیروکسن­ها با استفاده از ضرایب جدایش بین کلینوپیروکسن و ماگمای بازالتی نیز بیانگر ماهیت متفاوت منابع تشکیل آنهاست که با داده­های زمین­شیمیایی سنگ­کل گابروها همخوانی دارد.

[۱] Hou T., Zhang Z.C., Keiding J.K., Veksler I.V., “Petrogenesis of the ultrapotassicFanshan intrusion in the North China Craton: implications for lithospheric mantle metasomatism and the origin of apatite ores’, Journal of Petrology ۵ (۲۰۱۵) ۸۹۳–۹, کلینوپیروکسن؛ گابرو؛ عناصر کمیاب؛ قلیایی؛ آهکی قلیایی؛ توده پیرانشهر؛ پهنه سنندج- سیرجان.