سعید تاکی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان

سنگ­های آتشفشانی و نیمه آتشفشانی کرتاسه­ی بالائی ناگله­سر (جنوب شهرستان محمود آباد، شمال ایران) عبارتند از دلریت، اولیوین بازالت، تراکی آندزیت و تراکیت قلیایی. این واحدها با چینه­بندی منظم به گونه­ای قرار گرفته­اند که یک ناودیس را با روند محوری WNW – ESE تشکیل می­دهند. داده­های شیمیائی نمونه­های مورد بررسی و نمودارهای متمایزکننده یک سری قلیایی متوسط بایمودال را مشخص می­کنند. الگوهای REE و نمودارهای عناصر کمیاب ناسازگار نشان دهنده­ی پیدایش آنها از یک خاستگاه گوشته­ای مشابه با OIB و از نظر محتوای کانیائی حاوی الیوین، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن است. نمودارهای تغییرات و الگوهای نمودارهای عنکبوتی حکایت از تحول ماگمای مادر از طریق فرآیند غالب جدایش بلوری دارند. نمودارهای نسبت­های عناصر اصلی و کمیاب به روشنی نشان می­دهد که بلورهای جداشده غالبا کلینوپیروکسن، اکسیدهای آهن و تیتانیوم و آمفیبول بوده­اند. ماگمای سازنده­ی این سنگ­ها با مواد پوسته­ی قاره­ای تا حدی آلایش یافته و در یک جایگاه کافت درون قاره­ای ایجاد شده­ است.

Nageleh Sar, volcanic rocks, Upper Cretaceous, intercontinental rift, alkaline series, fractional crystallization., ناگله سر؛ سنگ های آتشفشانی؛ کرتاسه بالائی؛ کافت درون قاره؛ سری قلیایی؛ جدایش بلورین.