فرشاد رزم آور - کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.
مسلم سواری - استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.

هرساله بخشی از بهترین اراضی کشاورزی کشور به دلایل متعدد تغییر کاربری یافته و به مصارف غیرکشاورزی تبدیل میگردند و خروج این گونه اراضی از مسیر تولید زراعی و باغی لطمات جبرانناپذیری را ایجاد مینماید. در این راستا مطالعه حاضر به صورت کیفی، با استفاده از روش نظریه زمینه ای با هدف واکاوی علل تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان دشتستان از توابع استان بوشهر انجام شد. مشارکت کنندگان در این تحقیق ۱۶ نفر از متخصصین مراکز کشاورزی در سطح شهرستان بودند که ازطریق روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی (ارجاع زنجیره ای) برای مطالعه انتخاب شدند. معیار تعداد نمونهها اشباع نظری بود. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد. مصاحبه ها با استخراج ۵۵ مفهوم و ۱۸ مقوله کدگذاری و تحلیل شدند. درنهایت عوامل استخراجشده بر اساس ماهیت آنها در ۸ سازوکار شامل سازوکار اقتصادی (۱۳ عامل)، سازوکار اجتماعی (۷ عامل)، سازگاری و تاب آوری با شرایط طبیعی (۹ عامل)، سازوکار رفاهی (۸ عامل)، اصلاح قوانین و اطلاع رسانی (۷ عامل)، سازوکار انسانی (۴)، سازوکار حمایتی (۲ عامل) و سازوکار روانی (۵ عامل) در قالب مدل استراوس و کوربین جایگذاری شدند.

اراضی کشاورزی, تغییر کاربری, نظریه داده بنیاد, شهرستان دشتستان, متخصصین کشاورزی