محبوبه رحمانی خلیلی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران،ایران
محمداسماعیل اسدی - دانشیار آبیاری و زهکشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات،
علی محمدی ترکاشوند - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ابراهیم پذیرا - استاد گروه آبیاری دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) از جمله ارزشمندترین محصولات است که با توجه به نیاز آبی کم و سازگاری با مناطق خشک و نیمه خشک کشور، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. تحقیق حاضر در سال­های ۱۳۹۶-۱۳۹۴ با هدف بررسی عملکرد زعفران تحت تاثیر بافت خاک در روستای وامنان استان گلستان به عنوان یک منطقه کاشت جدید زعفران در مقایسه با منطقه قائن انجام شد. برای این منظور در هر دو منطقه مورد مطالعه، ۳۰ مزرعه سه تا پنج ساله زعفران با سه تکرار و ۹۰ نمونه با مدیریت زراعی تقریبا یکسان انتخاب و از خاک محدوده رشد بنه­ها (عمق ۰-۲۰سانتی­متر) نمونه­برداری انجام شد. همچنین ارزیابی عملکرد زعفران تحت­تاثیر شاخص­های اقلیمی در وامنان در مقایسه با قائن در یک دوره پنج ساله انجام شد. تاثیر منطقه کشت (روستای وامنان و شهر قائن) بر عملکرد زعفران معنی­دار است به­طوری­که مقدار آن در وامنان به طور میانگین ۳/۵ کیلوگرم در هکتار بیشتر از قائن برآورد شده است. نتایج پارامترهای اقلیمی شامل تبخیر، بارندگی، درجه­حرارت میانگین، درجه­حرارت حداکثر، درجه­حرارت حداقل، ساعات آفتابی و روزهای یخبندان بر عملکرد زعفران نشان داد که عملکرد زعفران در روستای وامنان تحت­تاثیر تعداد روزهای یخبندان قرار گرفته است. همچنین برای تخمین میزان تاثیر بافت خاک بر عملکرد زعفران از آماره آزمون­های جارک-برا و وایت استفاده شد. نتایج بر اساس روش تحلیل رگرسیونی با استفاده از این دو آزمون در قائن نشان داد مقادیر رس و سیلت به­ترتیب با مقادیر ۱۹/۰ و ۱/۰ به­طور معنی­دار بر عملکرد زعفران تاثیر داشتند.

زعفران, شاخص های دمایی, شاخص روزهای یخبندان, میزان سیلت خاک