صفر نصراله زاده - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
کاظم قاسمی گلعذانی - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
یعقوب راعی - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

آزمایشی دو ساله در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ اجرا شد تا تااتیر سایه اندازی روی روند پر شدن دانه و عملکرد ارقام باقلا ارزیابی شود. بذرهای سه رقم باقلا شامل برکت، سرازیری و HBP-B در هشت و ۱۵ اردیبهشت ماه  با دست کاشته شدند. هر دو آزمایش بصورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بودند. سطوح سایه در کرت های اصلی و ارقام درکرت های فرعی قرار گرفتند. تیمارهای سایه شامل، بدون سایه(شاهد)، ۱۸ درصد، ۴۸ درصد و ۷۰ درصد سایه بود. دوره پر شدن دانه برای ارقام باقلا مشابه بود، ولی سرعت پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه ارقام برکت و سرازیری بیشتر از HBP-B بود. اگرچه، وزن صد دانه برکت و سرازیری بیشتر از HBP-B بود، ولی  رقم HBP-B از نظر تولید دانه در بوته و محصول دانه در واحد سطح برتری آشکاری داشت. دوره پر شدن دانه در سایه،سه تا چهار روز طولانی تر از شاهد بود که به تولید دانه های درشت تر در سایه منجر شد. در نتیجه میانگین عملکرد دانه باقلا در واحد سطح برای گیاهان تحت سایه بیشتر از گیاهان بدون سایه بود. بنابراین، باقلا را می توان در کشت مخلوط و آگروفارستری که نور یک عامل محدودکننده می­باشد، یه طور موفقیت آمیزی مورد استفاده قرار داد. ampP ,
g f i G and Borghi CLB, ۱۹۹۷. Evaluation of field and laboratory predictors of drought and heat tolerance in winter cereals. Can J Plant Sci ۷۷: ۵۲۳-۵۳۱.   Huang B, ۲۰۰۰. Role of morphological and physiological characteristics in drought resistance of plants. Pp. ۳۹-۶۴. In: R. E. Willkinson (Ed). plant-Environmental Interactions. Marcel Dekker Inc. New York, Isla R, Aragues R and Royo A, ۱۹۹۸. Validity of various physiological traits as screening criteria for salt tolerance in brley. Field Crops Research ۵۸: ۹۷-۱۰۷. Jones MM, Turner N and Osmond CB, ۱۹۸۱. Mechanisms of drought resistance. Pp: ۱۵-۳۷. In: Paleg, LG, and Aspinall D (Eds). The Physiology and Biochemistry of  Drought Resistance in Plants. Academic Press Sydney Reddy AR, Chaitanya KV and Vivekanadan MV, ۲۰۰۴. Drought-induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher Plants. Plant Physiol.۱۶۱: ۱۱۸۹-۱۲۰۲. Shepherd A, Ginn SMCM and Wyseure GCL, ۲۰۰۲. Simulation of the effect of water shortage on the yields of winter wheat in North-East England. Ecological Modeling. ۱۴۷: ۴۱-۵۲. Shutz M and Fangmeier A ۲۰۰۱. Growth and yield responses of spring wheat (Trithcum aestivum L. cv.Minaret) to elevated co­۲ and water limitation. Environmental pollution ۱۱۹: ۱۸۷-۱۹۴. Swindale LD and Bidinger FR, ۱۹۸۱. Introduction: The human consequence of drought and crop research properties for their alleviation. Pp ۲-۱۴. In: Paleg LG, and Aspinall D (Eds). The physiology and biochemistry ۰f drought resistance in plants. Academic Press Sydney, Van Ginkel  M, Calhoum DS Gebeyehu G, Miranda A, Tian-you C, Pargas Lara R, Trethowan RM, Sayre K, Crossa J  and Rajaram S,۱۹۸۸. Plant traits related to yield of wheat in early, late, or continuous drought conditions. Euphytica ۱۰۰: ۱۰۹-۱۲۱. Winter SR, Musick JT and Porter KB, ۱۹۸۸. Evaluation of screening techniques for breeding drought-resistance winter wheat. Crop Science  ۲۸: ۵۱۲-۵۱۶.

باقلا, پر شدن دانه, سایه اندازی, رقم, عملکرد