محمد ربیعی - موسسه تحقیقات برنج کشور
فرامرز علی نیا - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور
پری طوسی کهل - دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

اثر تاریخ نشاءکاری بر عملکرد و برخی صفات مهم زراعی ارقام امید بخش کلزا در سال­های زراعی ۸۶-۱۳۸۳ به مدت سه سال در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور به مرحله اجرا درآمد. بررسی  به صورت آزمایش کرت­های خرد شده در قالب طرح  پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل ۵ تاریخ نشاءکاری ۱ و ۱۵ آبان و ۱، ۱۵ و ۳۰ آذر به عنوان کرت­های اصلی و ارقامHyola۴۰۱, Hyola۳۰۸, RGS۰۰۳  و PF۷۰۴۵/۹۱ به عنوان کرت­های فرعی منظور شدند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که بین سال­های مورد آزمایش، تاریخ­های نشاءکاری و ارقام کلزا از نظر صفات مورد بررسی تفاوت معنی­داری وجود داشت. در بین تاریخ­های نشاءکاری، تاریخ نشاءکاری دوم بیشترین عملکرد دانه، روغن و عملکرد بیولوژیکی را به ترتیب با میانگین ۲۷۴۰، ۱۲۰۸ و ۸۱۲۵ کیلوگرم در هکتار تولید نمود. بین ارقام کلزا، رقم Hyola۴۰۱ با میانگین ۲۸۵۲، ۱۲۶۵ و ۸۲۸۴ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه، روغن و عملکرد بیولوژیکی را به خود اختصاص داد. تاریخ نشاءکاری دوم با میانگین ۹۵/۳۳ درصد بیشترین  و تاریخ پنجم با میانگین ۲۰/۳۰ درصد کمترین  شاخص برداشت را دارا بودند. از نظر صفت زودرسی رقم Hyola۳۰۸ با میانگین ۸/۱۷۳ روز رتبه اول را به خود اختصاص داد. بیشترین طول دوره رویش در تاریخ نشاءکاری اول و رقم PF۷۰۴۵/۹۱ با میانگین ۲۰۸ روز مشاهده شد. ارقام  Hyola۴۰۱و Hyola۳۰۸ به ترتیب با میانگین ۳۰/۵ و ۲۶/۵  سانتی­متر بیشترین طول خورجین را دارا بودند. تاریخ نشاءکاری اول با میانگین ارتفاع ۱/۱۳۵ سانتی­متر بیشترین ارتفاع بوته را به خود اختصاص داد. رقم PF۷۰۴۵/۹۱ بیشترین ارتفاع گیاه و ارتفاع پائین­ترین شاخه خورجین­دار را داشت. براساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد، روش کشت نشایی ارقام کلزا در زمان مناسب (تاریخ ۱ آبان تا ۱ آذر) روش موثری در راستای گسترش زراعت کلزا و منجر به حصول حداکثر عملکرد دانه و شاخص برداشت می­گردد.

ارقام کلزا, تاریخ نشاءکاری, شالیزار, عملکرد, کلزا