امین ییلاق چغاخور - دانشگاه شهید چمران اهواز
موسی مسکرباشی - دانشگاه شهید چمران اهواز
رضا مامقانی - دانشگاه شهید چمران اهواز
مجید نبی پور - دانشگاه شهید چمران اهواز

به منظور بررسی تاثیر فاصله ردیف و تراکم بوته روی برخی صفات ریخت­شناختی، عملکرد ، اجزای عملکرد و پروتئین دانه در دو رقم نخود، آزمایشی در سال ۱۳۸۶ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به اجرا در آمد. آزمایش به صورت کرت­های خرد­شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاصله ردیف در سه سطح (۴۰، ۵۰ و ۶۰ سانتی­متر) به عنوان کرت اصلی، تراکم بوته با دو سطح (۲۵ و ۳۵ بوته درمترمربع ) و رقم نخود شامل آرمان و هاشم  به عنوان کرت­های فرعی منظور گردید. نتایج نشان دادند که فاصله ردیف تاثیر معنی­داری بر میانگین صفات مورد بررسی نداشت. تراکم بوته بر تعداد نیام در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه تاثیر معنی­داری داشت، به طوری که تراکم بوته بیش­تر (۳۵ بوته درمترمربع) محصول بیش­تری تولید نمود. هم­چنین تعداد انشعاب تحت تاثیر تراکم بوته قرار گرفت و در تراکم ۲۵ بوته، تعداد انشعاب بیش­تری به­ دست آمد. تاثیر رقم بر ارتفاع بوته، ارتفاع تشکیل اولین نیام، عملکرد بیولوژیک معنی­دار بود و رقم هاشم مقادیر بالاتری را نشان داد. شاخص برداشت در رقم آرمان به طور معنی­داری بیش­تر از رقم هاشم بود. استفاده از تیمار فاصله ردیف نزدیک (فاصله ۴۰ و یا ۵۰ سانتی­متر) و تراکم بوته بالا (۳۵ بوته درمترمربع) بیش­ترین عملکرد را در هر دو رقم تولید نمود .

پروتئین, تراکم بوته, عملکرد, فاصله ردیف, نخود