روژان قلندری - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
فرخ رحیمزاده خوئی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمود تورچی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
بهنام بهتری - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر روند رشد، عملکرد و درصد روغن آفتابگردان، آزمایشی در سال ۱۳۸۳ در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل سه رقم هیبرید آفتابگردان ( آذرگل، آلیستار و ایروفلور) و چهار تراکم بوته در واحد سطح (۶­، ۸­، ۱۰ و ۱۲ بوته در متر­مربع) بودند. نتایج حاصل نشان داد که با افزایش تراکم بوته در واحد سطح میزان تولید ماده خشک در واحد سطح (DM)، سرعت رشد محصول (CGR) و سرعت رشد نسبی (RGR) افزایش یافت. میزان شاخص سطح برگ(LAI)  با افزایش تراکم بوته در مراحل اولیه رشد به کندی افزایش یافت ولی با شروع مرحله رشد سریع گیاه، به سرعت اضافه گردید. میزان تولید ماده خشک و CGR در دو هیبرید آذرگل و ایروفلور بیشتر از آلیستار بود. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که کلیه صفات مورد مطالعه به طور معنی دار تحت تاثیر تراکم بوته قرار گرفتند. با افزایش تراکم بوته در واحد سطح، عملکرد دانه و روغن در واحد سطح افزایش یافت. هرچند در تراکم های پایین میزان عملکرد دانه در طبق بیشتر از تراکم های بالا بود ولی این افزایش به اندازه ای نبود که کاهش عملکرد ناشی از کاهش تعداد بوته در واحد سطح را جبران نماید.

آفتابگردان, تراکم, تجزیه رشد و عملکرد