نجمه گازر حبیب آبادی - دانشجوی دکترا، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
هاشم درخشان - دانشجوی دکترا، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

کشور ایران در منطقه ای خشک و نیمه خشک واقع شده، که بخش بزرگی از نیازهای آبی آن از منابع آب زیرزمینی تامین میشود. در دوره های خشکسالی شدید و طولانی مدت که امکان تامین آب از منابع آب سطحی وجود ندارد؛ آب زیرزمینی یگانه منبع تامین آب خواهد بود. عدم توجه به مدیریت تقاضا و کنترل اضافه برداشت می تواند تنش آبی ایجاد شده را با کاهش ذخیره آب زیرزمینی تشدید نماید. لذا برای کاهش اثرات مخرب خشکسالی و حفاظت از آب زیرزمینی نیاز به استراتژی های پیشگیرانه  ضروری است. اما متاسفانه اکثر استراتژی های کاهش اثرات مخرب خشکسالی منفعلانه بوده و بر تامین کمبود آب ایجاد شده در دوره خشکسالی، از منابع آب زیرزمینی تمرکز دارد و از توجه به مدیریت توام آب زیرزمینی-خشکسالی غفلت شده است.  باتوجه به اثر پدیده تغییراقلیم بر افزایش شدت و تواتر وقایع حدی که موجب افزایش احتمال وقوع خشکسالی های شدید و طولانی مدت میشود، ضروری است به استراتژی های فعال در این زمینه توجه ویژه شود. رزرو آب زیرزمینی در سال های نرمال و مرطوب، از طریق مدیریت تقاضا و کاهش برداشت، به عنوان رویکردی فعالانه می تواند علاوهب ر حفظ آب زیرزمینی، مقاومت در برابر خشکسالی را افزایش داده و امنیت تامین آب در طول خشکسالی های شدید را بهبود بخشد. این مقاله در راستای تشریح این رویکرد در دو بخش تدوین شده است. بخش اول به تشریح نحوه برنامه ریزی سازمان های مرتبط برای مدیریت توام خشکسالی و آب زیرزمینی پرداخته و در بخش دوم سعی شده رویکردهای جدید در حال انجام در کالیفرنیا تبیین شده، و همچنین کاربرد آن در ایران تشریح شود.

رزرو خشکسالی, تامین آب, آب زیرزمینی, تغییر اقلیم, تابآوری