راضیه آقابابایی - نویسنده مسئول: استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
حمید رحیمی - دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

درک اهمیت رفتار نوآورانه و خلاقانه معلمان در مدرسه، موضوع حیاتی و چالش برانگیزی برای مسئولان آموزش و پژوهشگران می باشد، زیرا مدارس به عنوان اجتماعات یادگیری حرفه ای وظیفه دارند حامی رفتارهای نوآورانه باشند. در واقع، از آنجایی که از مدارس و معلمان انتظار می رود دانش آموزانی را تربیت نمایند که در آینده، نیروی کاری خلاق و نوآور باشند، اهمیت رفتار نوآورانه معلمان به عنوان عاملان تغییر و الگوی دانش آموزان در این مسیر، امری مبرهن است. لذا هدف پژوهش، بررسی تاثیر جو نوآورانه بر رفتارهای نوآورانه معلمان با نقش واسطه ای تسهیم دانش بود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری، شامل معلمان شهر کاشان به تعداد ۳۲۵۲ نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای ۳۵۱ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از سه پرسشنامه جو سازمانی نوآورانه سیگل و کایمر (۱۹۷۸)، تسهیم دانش واندن هوف و دریدر (۲۰۰۴) و رفتار نوآورانه کانتر (۱۹۸۸) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها به صورت صوری و سازه (تحلیل عاملی تاییدی) انجام شد. از طریق ضریب آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه جو نوآورانه ۸۸/۰، رفتار نوآورانه ۹۰/۰ و تسهیم دانش ۷۷/۰ بدست آمد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و اسمارت در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گردید. نتایج نشان داد میانگین جو نوآورانه (۹۶/۲) کمی پایین تر از حد متوسط (۳)، میانگین رفتار نوآورانه (۹۵/۳) بالاتر از حد متوسط (۳) و میانگین تسهیم دانش (۱۱/۴) بالاتر از حد متوسط (۵/۲) بود. ضرایب مسیر نشان داد جو نوآورانه با (۴۲۵/۰=Beta، ۰۰۱/۰=P) روی رفتار نوآورانه، تسهیم دانش با (۱۵/۰=Beta، ۰۰۲/۰=P) روی رفتار نوآورانه و جو نوآورانه با (۴۰/۰=Beta، ۰۰۱/۰=P) روی تسهیم دانش معلمان، تاثیر مثبت و معنادار دارد و نقش میانجی تسهیم دانش، در تاثیر جو نوآورانه روی رفتار نوآورانه معلمان تایید شد. در واقع، هنگامی که معلمان جو سازمان را جوی حمایتی و حامی نوآوری ادراک می کنند، تمایل بیشتری به تسهیم دانش و تبدیل دانش ضمنی به دانش آشکار خواهند داشت و در حقیقت، بستری مناسب برای توزیع دانش بین معلمان فراهم می شود، تبادل اطلاعات صورت می گیرد و همین مسئله، زمینه ساز و پتانسیل بالقوه ای است برای بروز رفتار نوآورانه.

جو نوآورانه, رفتارهای نوآورانه, تسهیم دانش, معلمان, آموزش و پرورش