شکراله نیکوند - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ورامین
سید علی شاه صاحب - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه ورامین

برای صحت عقد ضمان، وجود دین به عنوان موضوع یا مورد معامله ضروری است و چنانچه دین یا بدهی وجود نداشته باشد، ضمانت هم منتفی است.در فرضی که وجود دین بین طرفین مورد اختلاف است و شخصی از مدعی علیه ضمانت میکند، صحت یا بطلان این ضمانت مورد سوال است. اهمیت این موضوع بدلیل آن است که در حقوق ایران، ضمانت بدون اراده و بدون اطلاع مدیون میتواند واقع شود و حتی ضمانت از محجور و میت هم امکان پذیر است. اگر بعد از ضمانت، مدعی علیه منکر وجود دین شود، بحث صحت چنین عقدی قابل تامل است.با توجه به سکوت قانون مدنی، هدف ارایه راه حل منطقی و مستدل است و نویسنده معتقد است چنین ضمانتی صحیح است زیرا صرف شک در وجود دین نمی تواند قراردادی را که بین مردم معمولا منعقد می شود ، باطل دانست و همان ادعای طلب را میتوان سبب وجود دین ، موضوع ماده ۶۹۱ قانون مدنی به حساب آورد. از لحاظ ماهیت حقوقی، چنین قراردادی بر اساس شرط تبانی یا ضمنی ، موجب ضم ذمه و انضمام دین است و میزان مسوولیت ضامن تابع مسوولیت مضمون عنه است.

ماهیت حقوقی،عقد ضمان،مورد معامله ،دیون مشکوک