محمدعلی سهرابی زاده - دانشجوی دکتری مهندسی مواد دانشگاه بوعلی سینا، همدان
حسن علم خواه - دانشیار گروه مهندسی مواد دانشکده مهندسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
میثم نوری - استادیار گروه مهندسی مواد دانشکده مهندسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

در پژوهش حاضر تاثیر عملیات پساتاب کاری بر تحولات فازی، ریزساختاری و سایشی پوشش های CrTiSiN بررسی شد. پوشش موردمطالعه توسط روش نهشت فیزیکی بخار با تبخیر قوس کاتدی بر زیرلایه از جنس Ti۶Al۴V اعمال شد. نمونه های لایه نشانی شده در دمای ۶۰۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱ ساعت در اتمسفر هوای کوره مورد عملیات پساتاب کاری قرار گرفتند. در این پژوهش از پراش پرتو ایکس XRD میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان FESEM آزمون چسبندگی به روش راکول سی Rockwell C و آزمون پین روی صفحه Pin-on-disk جهت بررسی خواص قبل و پس از عملیات پساتاب کاری استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که پس از عملیات پساتاب کاری تنش باقیمانده از ۱۰/۴۰۹ گیگاپاسکال به ۵/۲۷۰ گیگاپاسکال کاهش پیدا کرده و نیز خواص چسبندگی از ۲ HF به HF۱ رسید. در وجه دیگر، در سطح پوشش فازهای جدیدی از جمله Cr۲O۳ ،Cr۲N و SiO۲ تشکیل شدند. حصول فازهای مذکور در نمونه های لایه نشانی شده و پساتاب کاری شده موجب کاهش ضریب اصطکاک از ۰/۴۲ به ۰/۴۸ و حجم سایشی از ۶۸۰/۴۳ به ۱/۵۷ میلی متر مکعب شد. بهبود خواص حاصل شده احتمالا ناشی از کاهش تنش پسماند و تشکیل فازهای جدید بر سطحاست.

نهشت فیزیکی بخار با تبخیر قوس کاتدی؛ عملیات پساتاب کاری؛ پوشش های سخت