البرز محقق گرفمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم اسلامی رضوی
سید علی دلبری - دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
سید محمود مرویان حسینی - استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی

هویت شناسی ذوالقرنین و فهم مولفه های شکل دهنده ماجرای او از دیر باز مورد توجه قرآن پژوهان بوده است. یکی از عناصر محوری در شناخت استوارتر ذوالقرنین، موضوع پیامبری اوست. ثمره این بحث در انطباق شخصیت های تاریخی با وی آشکار خواهد شد. این پژوهش با بهره از روش توصیفی- تحلیلی و استناد به منابع نوشتاری، در پی بررسی شاخصه نبوت در ماجرای قرآنی ذوالقرنین است. برای این منظور ۱۱ مولفه مندرج در آیات موضوع و روایات مرتبط استخراج شده اند که شایستگی نقش آفرینی در قامت قرینه هایی برای اثبات نبوت ذوالقرنین را دارند. این قرینه ها عبارت اند از: مخاطب قرار گرفتن ذوالقرنین توسط پروردگار، برانگیخته شدن، دعوت توحیدی، بهره از تمکن الهی، بهره وری از سبب، واگذار شدن قضاوت به وی، کنش های توحید محور، اخبار از قیامت و تشبیه وی به حضرت علی (ع). تطبیق این قرینه ها با نمونه های مشابه قرآنی و بهره از روایات معتبر، سبب استحکام بیشتر نظام قراین پیش گفته در جهت فرضیه است.

ذوالقرنین, نبوت, نظام قراین, مفسران, روایات