بابک کاویانپور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی گاز، دانشکده مهندسی شیمی- نفت و گاز دانش
علیرضا شریعتی - عضو هیئت علمی - دانشیار، دانشکده مهندسی شیمی - نفت و گاز دانشگاه شیراز،
محمود مشفقیان - عضو هیئت علمی - دانشیار، دانشکده مهندسی شیمی - نفت و گاز دانشگاه شیراز،

مروری بر روشهای نظری تعیین دبی جریان گاز انجام شده است. معادله اصلی تعیین دبی سیال تراکمپذیر ومعادلهی ساده شده با فرض گاز ایدهآل و همچنین روش تعیین جریان با در نظر گرفتن پارامتر تجربی فاکتورانبساط به عنوان روشهای متداول مبتنی بر تئوری مکانیک سیالات ارائه شده است. روش ارتقای تعیین دبی با فرض ترمودینامیکی گاز حقیقی و با استفاده از معادلهی اصلی دبی سیال تراکمپذیر نیز ارائه شده است . دراین مطالعه همچنین روشهای مبتنی بر تئوری دینامیک گازها که با فرض پدیده ی جریان بحرانی بدست آمدهاند ارائه شده است. این روشها عموماً با فرض ساده کنندهی گاز ایده آل همراه هستند؛ همچنین روش بهبود یافته استانداردAPI و روش پیشرفته با فرض گاز حقیقی و کمک گیری از قوانین اول و دوم ترمودینامیک بیان شده است. طبق تطابق فرضیات ترمودینامیکی کاربرد روشهای مبتنی بر تئوری مکانیکسیالات در تعیین جریانهای عبوری از شیرها در خطوط لوله بوده و روشهای مبتنی بر تئوری دینامیک گازها مناسب تعیین دبی خروجی گاز از شیرهای اطمینان فشار و شیرهای تخلیه و تخلیه از مخازن تحت فشار می -باشد. این مطالعه اهمیت و جایگاه ترمودینامیک را در ارتقای یکی از مهمترین مسائل پدیدههای انتقال نشان میدهد.

دبی جریان گاز، فاکتور انبساط، دینامیک گازها، جریان بحرانی، گاز حقیقی