ماهم ناظری قوجق - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس

بوستان سعدی ازجمله متون تعلیمی درخشان ادبیات فارسی است و این پژوهش با هدف بررسی زمان روایت درحکایت های این اثر، درصدد نشان دادن بعد تازه ای از ویژگی های روایی آن صورت گرفته است. بهره گیری سعدی ازشیوه داستان گویی در این اثر، زمینه مناسبی برای این بررسی فراهم کرده است تا نشان داده شود زمان وقوع رخدادهاو وقایع در این اثر چگونه بوده و سعدی از چه مولفه هایی در زمان مندی روایت ها استفاده کرده است. این پژوهشبراساس نظریه روایت شناسی ژرار ژنت، به شیوه توصیفی تحلیلی صورت گرفت و عوامل موثر در زمان روایت در سهبخش ترتیب زمانی روایت، دیرش و بسامد بررسی و تحلیل گردیدند. یافته های پژوهش نشان می دهند به جز درمواردی معدود که نگاه گذشته نگر در حکایت ها یافت گردید، در بیشتر موارد ترتیب زمانی روایت به شیوه معمولرعایت شده است. در بخش دیرش، با توجه به بسامد بیشتر مولفه های صحنه پردازی، تطویل و وقفه، در مجموعحکایت های بوستان از سرعت کندی در روایت ها برخوردار بوده اند و به نظر می رسد این سرعت کند در بیان دقیق محتواو تفهیم هرچه بیشتر مخاطب سعدی نسبت به رهنمودهای تعلیمی حکایت ها موثر بوده است. در بخش بسامدها نیزعموما سعدی وقایعی که یک بار رخ داده اند را تنها یک بار روایت کرده است و به جز دو مورد بسامد بازگو، بسامد مکرریدر این حکایت ها یافت نگردید.

روایت شناسی، زمان روایت، ژرار ژنت، بوستان سعدی