علیرضا کریمی - دانشگاه صنعتی اصفهان
احمد جلالیان - دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین خادمی - دانشگاه صنعتی اصفهان

وجود پالیگورسکایت و شرایط تشکیل آن در خاک و ته­نشست­های زمین­شناسی در راستای برشی، از تپه­ماهورهای گرانیتی تا تپه­ماهورهای مارنی جنوب مشهد بررسی شدند. بر پایه شرایط تشکیل، مقدار، و ریخت­شناسی، سه نوع پالیگورسکایت، شامل پالیگورسکایت فراوان با الیاف بلند در مارن­های گچی میوسن و قاعده لس­های عمیق با شوری زیاد، مقدار متوسط پالیگورسکایت که بیشتر به همراه کربنات­ها و گچ در زمان تشکیل افق­های کلسیک و ژیپسیک انبوه شده­اند، و مقدارکم پالیگورسکایت آواری منتقل شده با باد، در بادرفت­های بدون تغییر شناسائی شدند. وجود پالیگورسکایت در مارن میوسن با پژوهش­های قبلی در ایران مرکزی، هماهنگ بوده و نشان دهنده شرایط مشابه این منطقه، جنوب خاوری ایران و ایران مرکزی پس از محو شدن دریای تتیس و تشکیل دریاچه­های کم عمق و شور است. بررسی­های مشابه در دیگر نقاط جهان، نشان می­دهد که ته­نشستهای دوران سوم خاستگاه اصلی پالیگورسکایت در دنیا هستند.

Palygorskite, Loess, Clay minerals, Paleoclimate, Granite, پالیگورسکایت, لس, کانیهای رسی, دیرینه اقلیم, گرانیت.