وحید رضا اوحدی - دانشگاه بوعلی سینا
فهیمه رفیعی - دانشگاه بوعلی سینا

کائولینیت، به عنوان خاک با حساسیت و قابلیت تورم پذیری بسیار کم و مقاومت شیمیایی و کارایی بالا، همراه با دیگر عناصر خاک در بستر مراکز دفن زباله های شهری و صنعتی، کاربرد دارد. اینگونه مراکز در معرض آلاینده های گوناگون هستند. از این رو، بررسی چگونگی و تاثیر برهمکنش کائولینیت و آلودگی ضروری به نظر می رسد. در بررسی­های گذشته، ارزیابی تاثیر تغییر ویژگی­های شاره­های نفوذی بر سرشتی­های فیزیکی از دیدگاه ریزساختاری، کمتر بررسی شده­است. بر این اساس در این مقاله، فرایند برهمکنش کائولینیت و آلاینده­های فلزات سنگین بر ریزساختار کانی کائولینیت مورد بررسی قرار گرفته­اند. همچنین تلاش شده است تا ارتباط کیفی موثری بین میزان تغییر سرشتی­های فیزیکی- شیمیایی شاره روزنه­ای و تاثیر آن بر ویژگی­های فیزیکی ریزساختار خاک کائولینیت ارائه شود. بدین منظور، خاک رسی کائولینیت به طور مصنوعی و در شرایط آزمایشگاهی با دو آلاینده فلزی سرب و روی و نیز کاتیون تک ظرفیتی سدیم، آلوده شده است. سپس با آزمایش­های فیزیکی و بررسی­های ریزساختاری، تغییر رفتار خاک مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حدود آتربرگ به عنوان شاخص فیزیکی خاک­ها نشان می دهد که با افزایش تراکم­های آلاینده، حد روانی کاهش می یابد. در حضور تراکم­های بالای کاتیون­های دو ظرفیتی روی و سرب، به ترتیب، به دلیل شکل گیری ساختار لخته­ای و انباشت آب در روزنه­های ایجاد شده، نرخ کاهش حد روانی کمتر است. نتایج تصاویر SEM و میزان تغییرات شدت قله پراش پرتو X نیز تغییر ساختار در ریزبافت خاک و تشکیل ساختار لخته­ای را تایید می کنند

Microstructural properties, Liquid Limit, Kaolinite, Pore fluid, SEM micrograph, XRD., سرشتی های ریزساختاری, حد روانی, کائولینیت, شاره روزنه ای, SEM, XRD.