مهران ادوای - دانشگاه تبریز
احمد جهانگیری - دانشگاه تبریز
منصور مجتهدی - دانشگاه تبریز
جلیل قلمقاش - سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

باتولیت قوشچی با مساحت تقریبی ۱۵۰ کیلومترمربع در شمال غرب ایران و زون سنندج- سیرجان واقع شده و به داخل سنگ­های پرمین نفوذ کرده است. این توده نفوذی با سنگ­های ته­نشستی الیگو- میوسن (سازند قم) پوشیده شده است. باتولیت قوشچی شامل پنج توده مختلف است: الف) گابرو- دیوریت، ب) بیوتیت گرانیت، ج) فلدسپات گرانیت قلیایی، د) سینیت، ه) دایک­های آپلیتی. گابرودیوریت ها قدیمی ترین واحد نفوذی در منطقه هستند که با واحد بیوتیت گرانیتی، زون تداخلی نشان می­دهند. این واحد نفوذی ماهیت درون صفحه­ای و تولئیتی دارد. گرانیت­های قلیایی، بافت گرافیک، میکروگرانوفیری و پرتیتی دارند که نشانگر جایگیری در عمق کم و طبیعت هیپرسولووس آن­هاست. از نظر ژئوشیمیایی این سنگ­ها ویژگی­های پتاسیم قلیایی بالا، متاآلومین تا کمی پرآلکالن دارند. گرانیت­های قلیایی نسبت به بیوتیت گرانیت­ها حاوی مقادیر پائین Sr، Rb ، Ba ، TiO۲ ،  Fe۲O۳،  CaO، Al۲O۳ و دارای مقادیر بالای Zr، Y، Th ، Nb،  K۲O،  Na۲O و SiO۲  هستند. گرانیت­های قلیایی از نوع A، و درون صفحه­ای بوده و احتمالا با تبلور جدایشی نسبتا بالای ماگماهای مافیک مشتق شده از گوشته حاصل شده­اند. پلاژیوکلاز و آمفیبول دو فاز مهم حین تبلور جدایشی هستند. گرانیت­های قلیایی از زیرگروه A۱ (مشتق شده از گوشته) محسوب می­شوند که یک جایگاه غیرکوهزایی برای آن­ها پیشنهاد می­شود. بیوتیت گرانیت­ها و سینیت­ها پرآلومین بوده و خاستگاه پوسته­ای دارند.

A-type granites, Petrology, Geochemistry, Sanandaj-Sirjan Zone, Ghoshchi batholith., گرانیت های نوع A, سنگ شناسی, ژئوشیمی, زون سنندج- سیرجان, باتولیت قوشچی