صدیقه تقی پور - دانشگاه تهران
بتول تقی پور - دانشگاه شیراز

گنبدهای نمکی کاج-رستم آباد، دشتک و دو آب در نزدیکی روستای اردل و دهکده فارسون قرار دارد. این منطقه در تقسیم­بندی زمین­شناسی ایران در بلندی­های زاگرس بلند (استان چهار محال و بختیاری) قرار دارد. منطقه مورد بررسی از مجموعه­های آذرین- تبخیری با ترکیب بازالت، آندزیت بازالتی، تراکیت، قطعات پیروکلاستیک، سنگ­های تبخیری و واحدهای ته­نشستی به سن کامبرین زیرین تشکیل شده است. سنگ­های آذرین به­صورت آتشفشانی و نیمه عمیق با ترکیب کانی­شناسی پیچیده رخنمون دارند. بر پایه بررسی­های کانی­شناسی و سنگ­شناختی سنگ­های آذرین گنبدهای نمکی زاگرس بلند ترکیب کانی­شناسی پیچیده­ای دارند. کانی­های تشکیل دهنده این سنگ­ها به ترتیب در سه مرحله زیر تشکیل شده­اند: ۱- مرحله ماگمایی (پلاژیوکلاز، کلینوپیرکسن، آپاتیت و کرسوتیت)، ۲- مرحله تاخیری (اکتینولیت، بیوتیت، کوارتز، آلبیت، کلسیت و اسفن) و ۳- مرحله کانی­زایی رگچه­ای (اکتینولیت، کوارتز، آلبیت، کلسیت و گارنت). آمفیبول در سنگ­های یادشده با ویژگی­های CaA<۰.۵, (Na + K)A<۰.۵, CaB>۱.۵, Si = ۷.۸۷-۷.۹۳، از نوع اکتینولیت است. کانی یادشده در گستره دمائی (C˚۳۲۰-C˚۵۲۰) و در فشار کل ۲ کیلو بار پایدار است. بررسی­های شاره­های درگیر بر روی رگچه­های کوارتز گرمابی گنبدهای نمکی حاکی از شوری بالای شاره­هاست. بلورهای کوارتز دارای نفوذی­های از سوزنی­های اکتینولیت است، و نفوذی­های شاره آن دارای سه فاز جامد (هالیت)، آبگون و گازند. بر پایه بررسی­های ریز دماسنجی انجام شده، این کانی در گستره دمایی Cº ۳۳۰-º۳۱۰ و در شوری ۹۳/۴۲% تشکیل شده است. کلریت­های مورد بررسی از نوع پیکنوکلریت، اپیدوت­ها از نوع پیستازیت، گارنت­ها دارای ترکیب گروسولار-آندرادیت و ترکیب غالب پلاژیوکلازها از نوع آلبیت است. بر پایه دماسنجی­های انجام شده بر روی کانی­های دگرنهاد، این کانی­ها در گستره دمایی C°۳۰۰ - C°۵۰۰ پایدارند.

Mineralogy, vein mineralization stage, fluid inclusion, salt domes, High Zagros range., زاگرس بلند, کانی های دگرنهاد, دماسنجی, کانی زایی رگچه ای, گنبد نمکی.