علی امامعلی پور - گروه مهندسی معدن
میرصالح میرمحمدی - گروه مهندسی معدن

کانسار بوکسیت– لاتریت حیدرآباد در فاصله­ی ۶۳ کیلومتری جنوب خاوری شهرستان ارومیه واقع شده است. این نهشته­ی معدنی به شکل لایه­ای هم شیب در میان واحدهای کربناتی (آهکی- دولومیتی) پرمین بالایی و تریاس زیرین جای گرفته است، اگرچه در امتداد خود دارای جابه­جایی زمین­ساختی است. ضخامت افق مورد بررسی ۱۵ تا ۲۰ متر و در راستای خاوری- باختری در حدود ۵/۳ کیلومتر گسترش دارد. کانسار از دو بخش تیره رنگ غنی از هماتیت و کرندوم (افق بالایی) و روشن غنی از آلومینوسیلیکات­های ورقه­ای (افق پائینی) با گذر تدریجی تشکیل یافته و بافت­های پیزولیتی، گرهکی، اووئیدی و توده­ای در آن شایع است. بر اساس بررسی میکروسکوپی و آنالیزXRD، هماتیت، دیاسپور، کلریتوئید و کرندوم کانی­های اصلی تشکیل­دهنده هستند. کلریت، روتیل، مگنتیت و پیریت در مقادیر کم یافت می­شوند. نبود بوهمیت، کائولینیت و سایر کانی­های دیگر رسی و نیز فراوانی کرندوم، کلریتوئید، کلریت و روتیل افق بوکسیت- لاتریت حیدرآباد را از کانسارهای بوکسیتی دیگر واقع در کمربند Irano-Himalayan در شمال باختری ایران متمایز می­کند. شواهد زمین­شناسی و کانی­شناسی حاکی از این است که تاثیر یک رخداد دگرگونی گرمایی پس از فرآیند بوکسیتی شدن مسئول پیدایش این مجموعه کانی­های شاخص بوده است. بر پایه­ی شواهد زمین­شناسی، ویژگی­های کانی­شناسی و شیمیایی، سنگ خاستگاه (مادر) احتمالی برای کانسار حیدرآباد، دایک- سیل­های مافیک (دیابازی) پیشنهاد می­شود. به­دلیل انباشت قابل توجه کانی­های با سختی بالاتر از ۶ (در گستره­ی ۹۲-۵۶ درصد)، این نهشته معدنی را می­توان به­عنوان پتانسیلی در کاربردهای ساینده معرفی کرد.

[۱] Harben P. W., The industrial minerals handybook , ۴th Edition, ۲۰۰۳, ۲۹۶ pp. [۲] Bardossy G., Karst Bauxites, Elsevier Scientific Publication , Amsterdam, ۱۹۸۲, ۴۴۱ pp. [۳] Combes P.J., Les diffe´rentes types de bauxites sur substratum carbo, بوکسیت؛ لاتریت؛ کرندوم؛ دیاسپور؛ کلریتوئید؛ دگرگونی؛ ژئوشیمی؛ حیدرآباد؛ ارومیه.