مجتبی رستمی - دانشگاه فردوسی، مشهد
سید احمد مظاهری - دانشگاه فردوسی، مشهد

مجموعه پلوتونیک کوه­میش در۳۰کیلومتری جنوب شهرستان سبزوار واقع شده و از نظر رده­بندی زمین ساختی، بخشی از منطقه­ی سبزوار است. واحد­های چینه­ای مناطق اطراف آن شامل کنگلومرا، توف، ماسه­سنگ با سن پالئوژن و واحدهای توف و رادیولاریت و آندزیت با سن کرتاسه فوقانی هستند. این مجموعه از دو گونه سنگ­ پلوتونیک تشکیل شده که عبارتند­از: (۱) مجموعه گرانیتوئیدهای واقع در شمال کوه­میش که بیشتر از مونزوگرانیت و پیروکسن­گرانودیوریت با سن بعد از پالئوسن تشکیل شده­اند. این سنگ­ها از نظر ژئوشیمی آهکی- قلیایی، پرآلومین و از نوع I هستند. (۲) مجموعه گابرو دیوریت در جنوب کوه­میش، که از سنگ­های پلوتونیک مختلف مانند گابرو، دیوریت و گابرودیوریت با سن کرتاسه بالایی تشکیل شده است. این سنگ­ها از نظر ژئوشیمی سری تولئیتی شبه رخشان، و از تیپ I هستند. این دو مجموعه در رژیم زمین­­ساختی قوس­های آتشفشانی وابسته به حاشیه­ی فعال قاره­ای به­وجود آمده و با تکیه بر داده­های ژئوشیمیایی و روابط صحرایی خاستگاه ماگمایی مجموعه پلوتونیک بایستی ماگمایی مشتق از گوشته باشد. این ماگما از عناصرTi ، NbوBa  بی­هنجاری منفی را نشان می­دهد که بیانگر تشکیل این سنگ­ها در محیط فرورانش است و نیز بی­هنجاری مثبت Rb و K نیز نشان­گر محیط­های فرورانش­اند. با توجه به پیشینه­ی زمین­شناسی منطقه، احتمالا با فرورانش پوسته­ی اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی در اثر کوه­زایی لارامید (در اواخر کرتاسه) همراه بوده است. مرز بین این دو توده به صورت سینوسی و تدریجی است. این نوع شکل وهمجواری نشانگر دگرنهادی و واکنش­های شیمیایی بین ماگمای داغ گرانیتوئیدی با دیوریت­های منجمد شده قبلی است.

diorite, geranite, volcanic -arc, Kuh-e Mish, sabzevar, دیوریت؛ گرانیت؛ قوس آتشفشانی؛ کوه میش؛ سبزوار.