سید علی مظهری - گروه علمی زمین شناسی

در این بررسی کانی آپاتیت در نمونه­های گرانیتوئیدی چهار توده­ی شناخته شده به روش ریز پردازش الکترونی (EPMA) مورد بررسی قرار گرفت. داده­های حاصل نشان می­دهد که تمرکز بسیاری از عناصر کمیاب موجود در آپاتیت را می­توان بدین روش تعیین کرد. ترکیب عناصر کمیاب در آپاتیت گرانیت­های مختلف دامنه­ی تغییرات گسترده­ای نشان می­دهد و معمولا بین این تغییرات و ترکیب سنگ میزبان رابطه­ی منظمی برقرار است. با استفاده از نمودارهای دوتایی که تغییرات ترکیب سنگ کل [از قبیل ضریب اشباع آلومینیوم (ASI) و استرانسیوم] با عناصر کمیاب آپاتیت را ترسیم می کند، می­توان به نوع ماگمای اولیه دست یافت. ترکیب عناصر کمیاب آپاتیت در انواع مختلف گرانیت تفاوت­های روشنی از خود نشان می­دهند. آپاتیت­های گرانیت نوع I غنی از Si، Cl، S، Th و LREE هستند در حالی که نمونه­های نوع S تمرکز بالایی از Fe، Mn، Na، F و HREE دارند. آپاتیت­های سوزنی موجود در نمونه­های مافیک­تر گرانیتوئیدهای نوع I و نیز برونبوم­های ریز دانه­ی مافیک در بسیاری از موارد تمرکز غیر معمولی نسبت به آپاتیت های دیگر در سنگ میزبان نشان می­دهند که حاکی از نقش فرایند اختلاط ماگمایی در تشکیل این سنگ­ها هستند.

آپاتیت؛ گرانیت؛ نوع I؛ نوع S؛ زوزن؛ نقده؛ بانه؛ شیرکوه.