رباب حاجی علی اوغلی - دانشگاه تبریز
مریم رشیدی - دانشگاه تبریز
محسن موید - دانشگاه تبریز

مخروط آتشفشانی آروانه وابسته به بخش شرقی مجموعه آتشفشانی سهند در جنوب غرب شهرستان بستان آباد قرار گرفته است. این مخروط با ترکیب گدازه­ای داسیت، آندزیت داسیت و ریوداسیت در ارتباط با فعالیت­های آتشفشانی جوان سهند به سن پلیوسن-پلئیستوسن تشکیل شده است. بر اساس مطالعات پتروگرافی، کانی­های فنوکریست شامل پلاژیوکلاز + هورنبلند + بیوتیت ± کوارتز ± فلدسپار پتاسیم است. بافت اصلی این سنگ­ها هیالوپورفیریک و میکرولیتی پورفیریک است. ترکیب پلاژیوکلازها اغلب در بخش مرکزی آندزین و در حاشیه­ی لابرادوریت است. ترکیب بیوتیت بر اساس مقادیر Si و FeO/FeO+MgO از نوع بیوتیت منیزیوم­دار بوده و بیوتیت­های مورد بررسی با میزان Mg/Mg+Fe+Mn بین ۵۲/۰تا۶۱/۰ در شرایط گریزندگی نسبتا بالای اکسیژن تشکیل شده و به سری ماگمایی آهکی-قلیایی وابسته­اند. ترکیب شیمی فنوکریست­های آمفیبول از نوع کلسیک است. حضور آمفیبول­های کلسیک در سنگ­های ماگمایی نشانه وابستگی این سنگ­ها به ماگماهای وابسته به محیط­های تکتونوماگمایی فرورانشی است. ترکیب شیمی آمفیبول شرایط گریزندگی بالای اکسیژن در ماگمای تشکیل­دهنده­ی این سنگ­ها را تایید می­کند. خاستگاه ماگمایی گدازه­های مخروط آتشفشانی آروانه بر اساس ترکیب شیمی بیوتیت و آمفیبول در ارتباط با حاشیه­ی فعال قاره­ای وابسته به فرورانش تعیین می­شود. شرایط دما-فشار تبلور سنگ­ها بر اساس ترکیب شیمی فنوکریست­ها و با استفاده از روش­های متعدد به ترتیب در حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه­ی سانتی­گراد در گستره­ی ۳ تا ۶ کیلوبار تعیین می­شود. بر اساس فشار محاسبه شده احتمالا می­توان شروع تبلور فنوکریست­ها را از عمق ۱۸ کیلومتری پوسته­ی قاره­ای منطقه در نظر گرفت.

Dacites, mineral chemistry, thermobarometry, Arvaneh cone, Sahand volcano, داسیت؛ شیمی کانی؛ حرارت-فشار سنجی؛ مخروط آروانه؛ آتشفشان سهند.