الهام قیسوندی - MSc. Student, Department of Health Education and Promotion, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
حسن افتخار اردبیلی - MD. Professor, Department of Health Education and Promotion, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
کمال اعظم - Ph.D. Assistant Professor, Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
محمدرضا وفا - Ph.D. Associate Professor, School of Public Health, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
مجتبی آزادبخت - MSc. Student, Department of Health Education and Promotion, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
توحید بابازاده - Ph.D. Student, Department of Health Education and Promotion, School of Public Health, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
شادی فتحی زاده - MSc. Student, Department of Health Education and Promotion, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقدمه و هدف: شیر و فرآورده های لبنی بیشتر از۵۰% کلسیم مورد نیاز بدن را در رژیم غذایی روزانه تامین می­کنند. به منظور ارتقای سلامت نوجوانان و پیشگیری از اثرات مخرب بیماری پوکی استخوان در بزرگسالی نیاز به اتخاذ تدابیر لازم برای افزایش مصرف شیر در بین نوجوانان می باشد. لذا این پژوهش با بهره گیری از نظریه رفتار برنامه ریزی شده به طراحی و اجرای یک برنامه آموزشی به منظور ارتقای مصرف شیر و لبنیات در بین دانش آموزان کلاس هشتم شهرستان کامیاران پرداخته شده است.   روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی که در سال ۱۳۹۳ صورت گرفت ۱۶۸ دانش آموز کلاس هشتم شرکت کردند که بر اساس نمونه گیری خوشه­ای، به صورت تصادفی از بین ۶ مدرسه، ۲ مدرسه انتخاب گردید که یک مدرسه به عنوان گروه مداخله و مدرسه دیگر به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. دانش آموزان گروه مداخله طی ۴ جلسه آموزشی، یک پمفلت و پوستر مرتبط با موضوع را دریافت نمودند. سنجش ها شامل سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده، یادآمد ۲۴ ساعته و بسامد دریافت شیر و لبنیات در طی ۳ روز گذشته بود. کلیه شرکت کنندگان پرسشنامه ها را قبل از مداخله و ۳ ماه بعد از مداخله تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار ۱۸ SPSS و بر اساس آزمون های آماری کای دو، تی مستقل و تی زوجی مورد تحلیل قرار گرفتند.   نتایج: میانگین نمره قصد رفتاری، نگرش ،کنترل رفتاری درک شده و هنجارهای انتزاعی پس از مداخله آموزشی در گروه آزمون به طور معنی داری افزایش یافت ) ۰۰۱/۰ p< ) .همچنین دریافت روزانه شیر و لبنیات ۳۶/۰ واحد در روز در گروه مداخله افزایش یافت( ۰۰۱/۰ p< ) .   نتیجه گیری : با توجه به اثر بخشی و کم هزینه بودن این مداخله، به نظر می­رسد گسترش این برنامه می تواند به افزایش مصرف شیر و لبنیات در دانش آموزان منجر شود.

Milk, dairy products, pupils, theory of planned behavior, Kamyaran, شیر و لبنیات, دانش آموزان, نظریه رفتار برنامه ریزی شده, کامیاران