lمحمودرضا گوهری - مرکز تحقیقات مدیریت بیمارستانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
پریسا مختاری حصاری - دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
زینب مقدمی فرد - دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
رضا خدابخشی - گروه انکولوژی، بیمارستان فیاض بخش

زمینه و هدف : شناخت عوامل موثر بر وقوع متاستاز در بیماران اهمیت بالایی در فرآیند شناخت و درمان بیماری سرطان دارا می باشد. بروز متاستاز به عنوان عاملی برای شکننده ­ تر شدن بیمار، سبب در معرض خطر قرار گرفتن بیشتر بیمار و کاهش طول عمر بیمار می شود. همچنین کیفیت زندگی وی را در ابعاد جسمی و روانی کاهش می­دهد. هدف این مطالعه بررسی عوامل پیش ­ آگهی دهنده بروز متاستاز در بیماران سرطان پستان توسط مدل رگرسیونی شرطی برای داده ­ های بازگردنده است.   روش­کار: داده ­ های مورد استفاده در این مطالعه از پرونده بیمارستانی ۲۴۶ زن مبتلا به سرطان پستان که برای عمل جراحی و درمان به بیمارستان فیاض بخش تهران مراجعه نمودند استخراج گردید. بیماران تا اریبهشت ۱۳۹۱ مورد پیگیری قرار گرفته و آخرین وضعیت آنان ثبت گردید. برآورد زمان بدون بقای متاستاز به روش کاپلان مایر برآورد گردید. برای تعیین عوامل پیش ­ آگهی دهنده متاستاز مدل شرطی چندگانه به داده ها برازش شد. تحلیل داده ­ ها در نرم افزار R انجام شد.   نتایج: ۲۰۲ بیمار (۱/۸۲%) تا پایان مطالعه زنده ماندند و ۴۴ بیمار (۹/۱۷%) فوت کردند. ۵۴ بیمار متاستاز داشتند و ۱۱ نفر (۷/۴%) دو متاستاز را تجربه کردند. بیشتر متاستازها در استخوان، کبد، ریه و مغز مشاهده شد. میانه بقای بدون متاستاز ۶۴ ماه برآورد گردید. نرخ یکساله، دو ساله و سه ساله بقای بدون متاستاز به ترتیب ۸۸، ۱/۸۰، ۶/۷۶درصد بود. تعداد گره های لنفی درگیر(۰۱۶/۰ p< ) و فاکتور رشد اپیدرمی انسانی( HER۲ ) (۰۴۸/۰ p< ) پیش ­ آگهی دهنده متاستاز تعیین شدند و متغیرهای سن، گیرنده استروژن، گیرنده پروستروژن، درجه بدخیمی تومور و اندازه تومور معنی دار نشدند(۰۵/۰ p> ) .   نتیجه­گیری: این مطالعه نشان داد که عامل پیش­آگهی دهنده معنی­دار تعداد گره­های لنفی درگیر بیشتر، به عنوان عاملی شناخته می شود که سبب افزایش مخاطره بروز متاستاز و کاهش بقای بیمار، در نتیجه فوت وی می­شود. همچنین تشخیص و درمان بیماری در مراحل اولیه بیماری سبب افزایش بقای بیماران می­گردد. بنابراین ایجاد زمینه برای غربالگری­های سرطان پستان و دادن آگاهی به زنان در مورد اهمیت معاینات دوره­ای و تشخیص زود هنگام بیماری می تواند عامل مهمی جهت درمان بیماری و پیشگیری از بروز متاستاز بیماران سرطان پستان می باشد.

Breast cancer, Metastasis, Metastasis free survival, Conditional model, سرطان پستان, متاستاز, بقای بدون متاستاز, مدل شرطی