مهدی خوبدل
منصوره شایقی
سیدمحمدعلی سیدی رشتی
سیاوش تیرگری

زمینه و هدف: برخی گونه های حائز اهمیت پزشکی از مگس ها در خانواده موسیده و فانیده وجود دارند که جزء مگس های سینانتروپیک (اهلی) بوده و می توانند ناقل مکانیکی بسیاری از عوامل بیماریزا به انسان باشند. شناخت و تعیین گونه های مگس ها برای آگاهی از وضعیت موجود و برنامه ریزی کنترل آنها ضروری است. با توجه به اینکه گونه های مگس های موسیده و فانیده تاکنون بطور کامل در تهران مشخص نگردیده است، لذا مطالعه حاضر برای این منظور طراحی شد. روش کار: بررسی حاضر یک نوع مطالعه توصیفی- مقطعی و تاکسونومیک می باشد که در  دو نوبت در طی سال های ۷۶-۱۳۷۵ و ۸۱-۱۳۷۹ به مدت سه سال در شهر تهران و اطراف آن به انجام رسیده است. صید مگس ها در مناطق مورد مطالعه، با استفاده از توری دستی حشره گیری انجام گرفت. همچنین برای تعیین فون مگس ها در زیستگاه های مختلف، ۴ بیوتوپ شامل لاشه حیوانات ، فضولات حیوانی (دامی و پرندگان) و انسانی، زباله ها و مواد آلی در حال فساد و اماکن داخلی انسانی انتخاب گردید. برای صید مگس های فعال در این محیط ها از توری بزرگ حشره گیری (با دهانه دایره ای شکل و به قطر ۹۵ سانتی متر) استفاده شد. نتایج: در مطالعه حاضر جمعا تعداد ۲۴۱۸ نمونه از مگس های بالغ شامل ۸ خانواده Muscidae, Fanniidae, Calliphoridae Sarcophagidae,  Tachinidae, Syrphidae, Conopidae, و Anthomyiidae صید گردید که از این میان تعداد ۱۲۷۹ نمونه صید شده اختصاصا از خانواده موسیده و فانیده بود. از دو خانواده اخیر، ۴ جنس و ۵ گونه حائز اهمیت پزشکی صید گردید. نتیجه گیری: بر اساس مستندات علمی موجود، دو گونه موسینا استابولانس و فانیا اسکالاریس برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. البته موسینا استابولانس یک گونه با انتشار جهانی است و وجود آن در ایران محتمل بوده است.

Fly, Muscidae, Fannia, Muscina, Fauna, Tehran, مگس،موسیده،فانیا،موسینا،فون