هانیه شاهنده
روشنک وامقی
نیکتا حاتمی زاده
انوشیروان کاظم نژاد

امروزه بررسی کیفیت زندگی در پژوهشهای مختلف بشری و بالاخص در گروههای معلولین از جمله سر فصلهای مهم و کاربردی تلقی می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی کیفیت زندگی معلولین ضایعه نخاعی عضو انجمن ضایعات نخاعی شهر تهران بود. به همین منظور ۸۶ نفر از اعضای انجمن ضایعات نخاعی در سال ۸۲ با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.اطلاعات به وسیله پرسشنامه خود اجرا جمع آوری شد. در سوالات این پرسشنامه بر برداشت خود فرد ازکیفیت زندگی تکیه شده است. پرسشنامه به کاررفته در این پژوهش از پرسشنامه لنکاشایر و ویسکانسین اقتباس شده که در آن نکات فرهنگی - اجتماعی مردم ایران لحاظ شده است. این پرسشنامه شامل دو بخش است که بخش اول شامل مشخصات دموگرافیک سن، جنس، و مشخصات ضایعه از قبیل نوع ضایعه،علت ضایعه و مدت زمان ضایعه می باشد و ۵ سوال را به خود اختصاص داده است. در بخش دوم، سوالات مربوط به بررسی ابعاد ۱۱ گانه کیفیت زندگی (شامل اشتغال، تحصیل، اوقات فراغت، وضعیت اقتصادی، مسکن،انجام فعالیت های روزمره زندگی، روابط فامیلی، روابط اجتماعی، سلامت جسمانی، آسایش روانی، خودپنداری، استقلال و عدم وابستگی به محیط) جای داده شده است. نتایج این بررسی نشان داد که ۷۳.۳% از افراد مبتلا به ضایعه نخاعی مورد بررسی، کیفیت زندگی خود را با درصد تقریبا برابر، متوسط و خوب ارزیابی می کنند. در بررسی ابعاد ۱۱ گانه کیفیت زندگی میانگین نمره کیفیت زندگی افراد مورد بررسی در بعد روابط اجتماعی از میانگین نمره اخذ شده در سایر ابعاد بالاتر بود (۳.۶۷ از ۵ نمره) هرچند در افراد متاهل، میانگین نمره کیفیت زندگی در بعد روابط فامیلی بیش از این مقدار بوده است (۳.۹۵ از ۵ نمره). در بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی با جنس، سن، علت، نوع و مدت ضایعه مشاهده شد که کیفیت زندگی در زنان دچار ضایعه نخاعی برتر ازمردان مبتلا بوده است (P<۰.۰۱) و میانگین نمره کیفیت زندگی در زنان ۳.۳ و در مردان (۲.۹ از ۵ نمره بود)، اما کیفیت زندگی با متغیرهای سن، علت ضایعه، نوع ضایعه و مدت زمان ضایعه ارتباط معناداری را نشان نداد. نتایج این تحقیق گویای این واقعیت است که درصد بالایی از افراد مورد بررسی، سطح کیفیت رندگی خود را متوسط و خوب بیان کرده اند که بسیار نزدیک به کیفیت زندگی گزارش شده در افراد مبتلا به ضایعات نخاعی در سایر نقاط جهان است.

Quality of life, Spinal cord injury, Iran, Tehran, ضایعه نخاعی