سامیه فرامرزی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

تفکر مراقبتی به عنوان جزء سوم از سه ضلعی تفکر خلاق و تفکر انتقادی در نظریه لیپمن دارای ابعاد مهمی چون تفکر مبتنی بر ارزش، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه و پیشروی به سوی اخلاق و زندگی خوب است که ریشه در نظریه های رشد اخلاقی نظریه پردازانی چون کلبرگ دارد و می تواند در طراحی بسته های آموزشی رشد شناختی و سطوح تفکر کاربرد باشد. طبق نظریه لیپمن (۲۰۰۳) تفکر مراقبتی مترادف با همان مفهوم فراشناخت یا ارزیابی انتقادی تفکر است که با خودارزیابی نقادانه شروع می شود و به تحلیل نقادانه آثار دیگران نیز منجر می شود. تفکر مراقبتی بیانگر فرمولی است که تفکر انتقادی و خلاق را ترکیب می کند. این شامل اشکالی است که منجر به تبدیل احساسات به انتخاب ها، تصمیم گیری ها و قضاوت ها می شود. این اشکال مخفف ساختارهایی هستند که به افراد کمک می کند تا با دقت نسبت به خود، دیگران، محیط و اصول فکر کنند. یافته های به دست آمده از این تحقیق نشان داد دانش آموزانی که هدفشان تبحر در موضوعات و درک مطالب است، یا هدف تسلط –عملکردی دارند انگیزش درونی برای کسب موفقیت را دارند و همین امر باعث می شود که آنها هنگام مطالعه به سمت استفاده از تفکرخودمراقبتی ترغیب کند، همچنین آنان با خودتنظیمی فراشناختی و تفکر خودمراقبتی از خواندن لذت می برند و استرس کمتری را تجربه می کنند. همچنین دانش آموزان با تفکر مراقبتی بالا از طریق مهارت های خودنظارتی و خود تنظیم کنندگی نقش کلیدی در مدیریت رفتار خود دارند و دانش آموزانی که خودآگاهی کمتری دارند به توانایی های خود کمتر اعتماد دارند و کمتر قادر به مدیریت بر خود و رفتار خود هستند.

تفکر خودمراقبتی، جهت گیری تحصیلی، مدیریت رفتار، دانش آموزان.