سحر ذاکری - Biomedical Engineering Department, Electrical Engineering Faculty, Sahand University of Technology, Tabriz, Iran
عیسی برقی - Management Department, Educational Sciences Faculty, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran

اهداف: خلاقیت دارای بعدی فراشناختی است که با فرآیندهای عالی ذهنی نظیر تفکر، هوش، تخیل و پردازش اطلاعات مرتبط است. تاکنون تحقیقات بسیاری برای درک اساس فیزیولوژیک خلاقیت انجام شده است. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر تفکر خلاق روی سیگنال نرخ ضربان قلب بود. مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی در سال ۱۳۹۱، ۵۲ نفر از دانشجویان رشته های مهندسی پزشکی، برق و کنترل از دانشگاه صنعتی سهند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای ارزیابی سطح تفکر خلاق دانشجویان از آزمون تفکر خلاق تورنس- فرم ب (تصویری) استفاده شد. سیگنال قلبی، قبل و حین انجام آزمون تفکر خلاق در حالت استراحت با فرکانس نمونه برداری ۱۰۰۰هرتز ثبت شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون انجام گرفت. یافته ها: متوسط دامنه توان سیگنال قلبی در هنگام تفکر خلاقانه نسبت به حالت استراحت، افزایش و با گذشت زمان و انجام مراحل نهایی آزمون خلاقیت کاهش نشان داد. افزایش نرخ ضربان قلب در افراد با خلاقیت بالا نسبت به افراد با خلاقیت پایین مشاهده شد. همچنین نمرات آزمون، نشان دهنده برتری سطح خلاقیت زنان نسبت به مردان و افراد سه زبانه نسبت به دوزبانه ها بود. نرخ ضربان قلب در زنان نسبت به مردان افزایش داشت (۰۳۹۸/۰=p)، اما بین افراد سه زبانه با دوزبانه ها تفاوت چندانی مشاهده نشد (۰۵/۰p>). نتیجه گیری: تفکر خلاق باعث افزایش نرخ ضربان قلب در افراد با خلاقیت بالا نسبت به افراد با خلاقیت پایین می شود. بنابراین سطح خلاقیت از طریق سیگنال قلبی نیز قابل تشخیص است.

Creativity, Sex, Heart Rate, آزمون تفکر خلاق تورنس, جنسیت, نرخ ضربان قلب