کورش پرویز
مسعود شریفی

اهداف : در مورد راهبردهای یادگیری به طور کلی بر دو نوع راهبرد شناختی و راهبرد فراشناختی تاکید شده است. طرفداران و منتقدان راهبردهای فراشناختی در زمینه توانایی این مفهوم در پیش بینی پیشرفت تحصیلی اظهارات ضد و نقیض دارند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی با موفقیت تحصیلی در دانش­آموزان شهری و روستایی بود.   روش­ها: این پژوهش از نوع همبستگی در سال ۱۳۸۵ روی ۲۷۸ نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهری و روستایی شهرستان گیلانغرب انجام شد. مدارس به روش تصادفی و دانش­آموزان مورد مطالعه به­روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه­گیری، پرسش نامه راهبردهای یادگیری بود که پس از تایید پایایی و روایی مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل داده­ها از روش های آمار توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل با کمک نرم­افزار SPSS ۱۶ استفاده شد.   یافته­ها: بین استفاده از راهبردهای فراشناختی و معدل رابطه مثبت معنی دار وجود داشت (۰۱۲/۰= p ). همچنین بین استفاده از راهبردهای شناختی و معدل نیز رابطه مثبت معنی دار مشاهده شد (۰۰۱/۰= p ). بین میانگین نمره دانش­آموزان شهری و روستایی در استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی تفاوت معنی دار وجود داشت (۰۱/۰ =P ) و دانش­آموزان شهری از هر دو راهبرد بیشتر استفاده می کردند.   نتیجه­گیری: هم استفاده از راهبردهای شناختی و هم استفاده از راهبردهای فراشناختی در موفقیت تحصیلی تاثیرگذار است و همچنین محل سکونت (شهر یا روستا) نیز در استفاده از این راهبردها موثر است، به­طوری که دانش­آموزان شهری بیش از دانش آموزان روستایی از هر دو راهبرد استفاده می کنند.

Keywords: Learning Strategies, Cognitive Strategies, Meta-Cognitive Strategies, Educational Success, کلیدواژه ها:راهبردهای یادگیری، راهبردهای شناختی، راهبردهای فراشناختی، پیشرفت تحصیلی