اسماعیل کوهستانیان - استادیار گروه مهندسی شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر، ایرانشهر، ایران. (مسوول مکاتبات)
محمد نعمت زاده - دانشجوی دکتری مهندسی شیمی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

زمینه و هدف: فاضلاب صنایع آبکاری، یکی از پر مخاطره­­ترین نوع فاضلاب صنعتی است. امروزه فرایند اسمز مستقیم با قابلیت­های بالقوه، به­کارگیری آن جهت کاربردهای مختلف غشایی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است، لذا در تحقیق حاضر  فرایند اسمز مستقیم برای تصفیه پساب شبیه­سازی شده صنایع آبکاری حاوی فلز سنگین نیکل مورد مطالعه قرار گرفته است. علاوه بر این اثرات متغیرهای فرایند نظیر دما، فشار اسمزی و غلظت محلول خوراک بر عملکرد فرایند اسمز مستقیم از نظر شار آب تولیدی و راندمان دفع فلز نیکل ارزیابی شده است. روش بررسی: به منظور تحلیل آماری داده­ها، کاهش هزینه­های انجام آزمایش و صرفه جویی در زمان از نرم افزار  Minitabو روش Taguchi برای طراحی آزمایش و تجزیه و تحلیل داده استفاده شده است. یافته­ ها: نتایج آزمایش­ها نشان داده است که فرایند اسمز مستقیم علاوه بر شار آب تولیدی قابلیت حذف فلز سنگین نیکل تا بیش از ۹۸% در شرایط مختلف عملیاتی را دارا است بحث و نتیجه ­گیری: افزایش فشار اسمزی و غلظت محلول خوراک به ترتیب سبب افزایش و کاهش شار آب تولیدی و میزان دفع نیکل می­شوند، اما با افزایش دما میزان شار آب تولیدی افزایش و میزان دفع نیکل کاهش می­یابد.

فرایند غشایی, اسمز مستقیم, صنایع آبکاری, تصفیه پساب, فلزات سنگین