خداداد کریمی نسب - کارشناسی ارشد، رشته زبان و ادبیات فارسی، گروه ادبیات، دانشگاه آزاد واحد اردبیل، ایران.

روح یا روح پرستی نوعی مذهب ابتدائی است، یا ابتدائی ترین مذهب عالم است. روح پرستی به این معنی است که قبائل ابتدائی به وجود ارواح نامرئی خاصی معتقد بودند. اولین خصوصیات این ارواح این است که دارای شخصیت انسانی هستند، آگاهی دارند، اراده دارند، کینه دارند، نفرت و عشق و محبت دارند، خدمت یا خیانت می کنند، شومند یا مقدس و خیرند یا شر. اینها همه صفات انسان است که به ارواح داده شده است. این ارواح، که ارواح انسانی هستند انسان را زندگی و حیات و حرکت می بخشند. دومین خصوصیت روح، ماندگاری آن است.در اشعار مولانا، به ویژه در غزلیات شمس تبریزی، نمودی از آنیمیسم ملاحظه می شود که حاصل ترکیب زنده انگاری روح شمس و جاندارپنداری طبیعت و جهان است. در این پژوهش ضمن تفکیک اشکال گوناگون آنیمیسم در غزلیات شمس به شرح و تفسیر آن می پردازیم.

کلیدواژه: عرفان اسلامی، مولوی، غزلیات شمس، شمس تبریزی، آنیمیسم، جاندارپنداری.