محمد حسین علی جعفری طاهری - کارشناسی آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید باهنر اصفهان، ایران

تعادل شیمیایی دانش آموزان را با سایر مفاهیم شیمی از جمله واکنش های اسیدها و باز، واکنشهای اکسایش- کاهش و محلولها آشنا می کند و تسلط بر مفهوم تعادل شیمیایی، باعث تسلط بر سایر مفاهیم شیمی و مسائل آن می شود. مفهوم تعادل شیمیایی در سال ۱۸۰۳ پس از اینکه برتوله دریافت که برخی از واکنش های شیمیایی برگشت پذیر هستند، توسعه یافت. او گفت برای اینکه هر مخلوط واکنشی در حالت تعادل وجود داشته باشد، سرعت واکنش های رفت و برگشت (معکوس) باید برابر باشد. طرح بحث تعادل های شیمیایی در کتابهای درسی مدارس به سالهای ۱۹۶۰ بر می گردد.در فرایند یاددهی-یادگیری تعادل های شیمیایی همواره چالش هایی وجود دارد و بررسی ها نشان داده است که بسیاری ازدبیران دبیرستان های متوسطه دوم اعم از رشته های نظری و هنرستان، تدریس تعادل شیمیایی را مشکل دانسته اند. بحث تعادل شیمایی که آمیخته ای از مباحث سینتیکی، ترمودینامیکی و ریاضی است، از مباحث انتزاعی شیمی فیزیک محسوب می شود که مشکلاتی را در فرایند یاددهی- یادگیری آن ایجاد کرده است. با استفاده از نظریه ساخت و سازگرایی سعی می شود تا مفاهیم تعادل شیمیایی تبیین شود. طرح سوال و سوق دانش آموز برای یافتن ارتباط بین مفاهیم برای به دست آوردن نتیجه موجب رفع بسیاری از کج فهمی ها نه تنها در مبحث تعادل بلکه در کلیه مفاهیم می شود.

تعادل, تعادل شیمیایی, اصل لوشاتلیه, کج فهمی, فرایند یاددهی-یادگیری