علیرضا مصداقی نیا
فروغ واعظی
عماد دهقانی فرد
امیر حسین محوی
محمود علی محمدی

زمینه و هدف: در عملیات گندزدایی به کمک لامپ فرابنفش با پایش شدت نور لامپ می توان از تامین دز مورد نیاز برای میکروب کشی اطمینان بدست آورد. استفاده از مواد شیمیایی حساس به نور که بر مبنای روش اکتینومتری می باشد، امکان برآورد نحوه عملکرد لامپ را در شرایطی که رادیومترهای اختصاصی پایش پرتو در اختیار نباشند، بوجود می آورد.روش بررسی: مخلوط یدید یدات به عنوان اکتینومتر در این بررسی استفاده شد. شدت نور لامپ کم فشار ۲۵ وات ابتدا در فواصل معین به کمک رادیومتر اختصاصی UVC اندازه گیری گردید. تست تعیین زمان مناسب پرتوگیری برای این محلول اکتینومتر اجرا و سپس میزان تغییر رنگ محلول یدید یدات در فواصل مشخص شده از لامپ در طول موج ۳۵۲ نانومتر اندازه گیری گردید. سنجش اخیر به کمک اسپکتروفوتومتر در گستره طول موج مرئی نیز امکان پذیر می باشد.یافته ها: نتایج کار مناسب بودن استفاده از اکتینومتر یدید یدات را در فاصله ۳۵ تا ۶۰ سانتی متری از مرکز لامپ نشان می دهد، زیرا در فاصله مذکور اکتینومتر در زمان پرتوگیری یک دقیقه که زمان معقولی برای این عمل محسوب می شود، تغییر رنگ مناسبی که قابل سنجش با اسپکتروفوتومتر است، ایجاد می نماید.نتیجه گیری: هرچند محلولهای اکتینومتر از هر نوع که باشند نمی توانند در حد یک رادیومتر اختصاصی عمل کنند و با اینکه در روش پرتوسنجی به کمک مواد شیمیایی نیز در اختیار داشتن برخی لوازم و مواد خالص ضرورت دارد، اما روش توصیه شده این بررسی که جدیدترین روش نیز محسوب می شود، پرتوسنجی را ضمن در اختیار داشتن مواد و لوازم قابل دسترس تر و با دقتی قابل قبول امکانپذیر می نماید.

UV lamp,radiometry,actinometery,Iodide-Iodate,disinfection practices, لامپ فرابنفش،پرتوسنجی،اکتینومتری،یدید یدات،عملیات گندزدایی